1- laboratoriyaliq jumis elektromagnit induksiya hádiysesi teoriyalıq tusinikler

Laboratoriya jumısının’ da’stu’ri

1) Mikrotolqınlı qızdırıw qurılmasının’ elektr sxemasın u’yreniw

2) Mikrotolqınlı qızdırıw qurılmasının’ is rejimlerin uyreniw ushın tajriybe o’tkiziw elektr sxemasın jıynaw (4.2 – suwret )
3) Tu’rli sıyımlıqtag’ı tayar zatlardı pech ishine jaylastırıp pechtin’ nominal kuwatlıg’ı ko’rsetkishlerine sa’ykes tu’rde belgilengen waqıtqa shekem qızdırıp, vattmetr ja’rdeminde israp bolg’an elektr energiyasın esaplaw h’a’m 4.1 kestege jazıp qoyıw.
4) Pechtin’ qızıw waqtın anıqlaw
5) Ta’jriybelerdin’ na’tiyjeleri tiykarında olardın’ xarakteristikaların kurıw.

Jumıstı islew ta’rtibi
Pechti jumısqa tayarlawdan aldın onın’ ishine ma’lim bir o’lshemdegi tayar o’nim, ıdısqa qoyıladı,termoregulyatordag’ı ko’rsetkishi – T ber qoyıladı h’a’m esigi jawılıp keyin ala elektr tarmag’ına jalg’anadı, basqarıw shınjırının’ avtomatik qosqıshı jalg’anadı. QEP tin’ elektr tarmag’ına jalg’anıw sxeması 4.1 – su’wrette ko’rsetilgen


4.1 suwret

Ólshewler tartip penen alıp barıladı 4.1 – kestege jazıp barıladı.

I, A
U,B
t, sek
P, kVt

Teoriyalıq sorawlar

1. 
   Mikrotolqınlı pechtin’ tiykarg’ı konstruktiv elementlerin aytıp berin’.
   
2. 
   Mikrotolqınlı pechte o’nimdi qızdırıw qanday a’melge asırıladı?
   
3. 
   Ne ushın mikrotolqınlı pech islep atırg’anında esigi jawıq turıwı sha’rt?
   
4. 
   Mikrotolqınlı pech kapısı aynasındag’ı o’tkiziwshi materialdan toqılg’an mayda tordın’ wazıypası ne?
   

6 - LABORATORIYA JUMISI.
ASHIQ QIZDIRIW ELEMENTLERIN TEKSERIW.
1. Jumıstı orınlawdan maqset.
1. Ashıq qızdırıw elementlerin ornatılǵan temperaturasinin’ tok kúshi.
2. Konstruksiyası hám suwıtıw jaǵdaylariına baylanıslılıǵın tekseriw.
2. Jumısqa tiyisli teoriyalıq túsinikler.
1. Jumıs orni apparatları menen tanısıw.
2. Ornatılǵan temperaturanı tok kúshine Q_u =f (I) baylanıslılıǵın tekseriw ushın qizdırıw elementleri retinde eki forforli trubkalardi ishindegi nixromli spiral alınǵan.
3. Kórsetilgen ıssıtqıshlar ushın k_M montaj koefficiyentin anıqlaw. Tájiriybe nátiyjelerin statistikalıq analiz qılıw.
4. Nixromdan tayarlanǵan spiral ushın I=const bolǵanda ornatılǵan temperaturanı hawanıń tezligine baylanıslılıǵın tekseriw.
5. Nixrom sımlı spiral ushın háreketsiz hawa hám hawa háreketlengende ortalıqtı k_C koefficiyenti tabilsin.
6. I=const hám k_C =φ (υ) bolǵanda θ_U =f (I), θ_U=f (υ) baylanıslıqların grafik suwretlengen hám jumıs boyınsha esabat tayarlań.

3. Laboratoriya jumıs jobasi.
Qizdırıw elementlerin temperaturası olardı jumıs múddetin belgileytuǵın tiykarǵı faktorlardan biri bolıp tabıladı. Elementlerdi maydanı qızdırılǵanda okis plyonka payda boladı ol materialdı ishki bólegin okisleniya bolıwınan qorǵaw etedi. Hár bir material ushın ruxsat berilgen jumısshı temperatura C⁰ ornatılǵan.

Nixrom	Fexrel	Po‘lat sim
900-1000	800-1000	300

Eger, berilgen material ushın ısıtqıshtı temperaturası ruxsat berilgen maksimal temperaturadan asıp ketse ol jaǵdayda okisleniya procesi tez kúsheyip ketedi hám ısıtǵıshtı islew múddeti qisqaradı.

Bir jınslı detaldı qızdırıwdı teoriyasına tiykarınan elementlerdi odan oǵıp ótip atırǵan tok penen qızdırıw procesi tómendegi teńleme menen jazıladı

bul jerde Δθ - átirap - ortalıq temperaturasınan ısıtqıshtı temperaturası asıp ketiwi: Δθ_U - elementti ornatılǵan element qızıp ketiwi; t - tok ótiw waqıtı : V - qızdırıwdıń turaqlı waqti; Δθ₀-elementti baslanǵısh qızıwı.

Ornatılǵan rejimnen ısıtǵıshqa berilgen R quwat onıń sırtındaǵı ıssılıq aǵımın átirap-ortalıqqa bolǵan ma`nisine teń.
R= Δθ_UF₁
bul jerde F₁ - ısıtqısh temperaturası ayırmashılıǵı hám átirap-ortalıq temperaturası 1⁰ C, Vt/s, bolǵanda ısıtqıshtı átirap-ortalıqqa ıssılıq beriwi. Formuladan kelip shıǵadı, ısıtqıshntı ornatılǵan temperaturası Δθ_Uq R/F₁ oǵan keltirilgen quwatqa (ótip atırǵan toktı kvadratına ) tuwrı proporsional jáne onı sırtınan bolǵan ıssılıq aǵımına keri proporsional ıssılıq uzatıw ısıtqıshtı konstruksiyasına (nixrom simdan tayarlanǵan spiral) hám átirap-ortalıq sharayatlarına (hawa aǵımı, suw, sút hám basqa ) baylanıslı.
Jumısshı tok boyınsha ısıtqısh elementlerin esaplawda ısıtqıshdıń siminınıń diametrin - ısıtqıshtı θ_U ornatılǵan temperaturasın eksperimental baylanıslılıǵı boyınsha I tok kúshinen anıqlanadı.

Kerekli ásbaplar hám ólshew ásbapları

1. O'A1 5 A li ózgeriwshen tok ampermetri
2. O'A2 Termopara.
3. Transformator.
4. Nixrom sımlı spiraldan tayarlanǵan qızdırǵısh.
5. Hawa aǵımın ózgertiw ushın samallatqısh.

Jumıstı orınlaw tártibi:

Nixrom sımlı spiralli qızdırıw elementlerin izbe-iz jalǵanadı.

Qızdırǵısh elementlerin ishki maydan temperaturasın termopara járdeminde olshenedi. Ísıtqıshlarda θ_U = f (I) baylanıslılıqtı tekseriwde tok kúshi retlenedi bul halda, transformatordan paydalanıw hám toktı hár bir ma`nisinde ısıtqıshlardı ornatılǵan temperaturası jazıp alınadı.
1. Hár bir belgilengen maydalanǵan shekem jetpegenshe ısıtqıshlardı tokın mudam ustap turıladı.
Nixrom sımlı spiralni jıynaw (montaj) koefficiyentin quydagi ańlatpa boyınsha anıqlanadı.
k_m.s= θ_U.n / θ_U.S

bul jerde θ_U.n hám θ_U.s - tuwrı sım kórinisinde berilgen ısıtǵıshdıń ornatılǵan temperaturası.

Jıynaw koefficiyenti birge teń yamasa kem boladı soǵan uqsas k _m.k koefficiyenti anıqlanadı k _m.s hám km. k koefficiyentlerin ısıtqıshlardı hár - qıylı toklar ushın tabıladı hám olardı ortasha ma`nisin anıqlanadı. Tájiriybe nátiyjeleri hám esaplar kestege kiritiledi.

IqA	θ U.g, ^0С	θU.s, ^0С	θ U.K, ^0С	k M.S	k M.K

θ_U =f (υ) baylanıslılıqtı tekseriw ushın isituwshi element samallatqısh aldına ornatıladı.

Bul tezlik anemometr menen anıqlanadı. Hawa aydawshında - hawa tezligi birdey bolıwı ushın hawanı so'rıwshi samallatqısh tárepine jaylastırıladı.
Bul keń shegaralarda hawa tezligin ózgertiwge múmkinshiligi barınsha qiymıldamaytın samallatqıshqa sonday ısıtǵıshtı sonday tokı ornatılǵan onıń temperaturası 250⁰ - 300⁰ C bolıwı kerek. Sonnan keyin I =const bolǵanda generator kernewin ózgertirip hawa aydawshında hawa tezligin ózgertiriledi. Tájiriybe ortalıq temperaturasi hám hawa tezligi 10 m/s bolǵanda atqarıladı ısıtǵıshtı ornatılǵan tezligi jazıp alınadı. Bul eki jaǵday ushın ortalıq koefficiyenti anıqlanadı.
K_C = θ _{U.V, *0}/ θ _U.V,

Bul erda: θ _U.V hám θ _U.V, Hawa aǵımında ısıtqıshtı ıssılıq beriwi háreketsiz hawaǵa salıstırǵanda úlken bolıp ornatılǵan temperatura birinshi halda kishi boladı, átirap - ortalıq koeffitsentin birden úlken boladı.

Tájiriybe nátiyjeleri hám esaplar kestege kirtildi.

I,A	θ Uυ.*O.^0C	υ,m/s	θ Uυ, ^0C	Kc

Alınǵan maǵlıwmatlar boyınsha θ_U =f(V) hám k_S=φ(V) iymek sızıqları qurıladı.