Горизонтал бурчакни такрор усули билан ўлчаш.
а)
нуқтага теодолит, А ва С нуқтага вехалар ўрнатилади. Теодолит иш
ҳолига келтирилади, амидада биринчи верньернинг нол штрихли горизонтал
доира лимбининг ноль штрихига тўғриланади, а алидада шу ҳолатда
махкамланади. Лимб ўз ўқи атрофида айлантирилиб, қараш трубаси А
нуқтадаги веха тубига визирлангач, лимб махкамлаб қуйилади. Горизонтал
доираларининг иккала верньери саноқлар олиниб, журналнинг 4 ва 5
устунларига ѐзилади.
Ўлчаш-
ларнинг
Стан
Куза
-тиш
Верньер
олинган
саноқ
Ўртача
Бурчаклар
Бурчак-
нинг
Такрор-
ланиш
сони
ция
№
нуқт
аси
I
II
саноқ
қиймати
ўртача
қиймат
3
В
А
С
0
00
00
129
40
00
0
00
40
30
0
00
15
129
40
15
129
40
00
43
35
00
B
А
С
180
00
00
309
43
00
1
00
42
30
180
00
45
309
42
45
129
42
00
73
35
00
б) алидаданинг махкамлаш винти бураб бўшатилади, алидада соат стрелкаси
йўналишида равон айлантирилиб, қараш трубаси С нуқтадаги вехага
визирланади. Иккала верньернинг саноқлари олиниб журналга ѐзилади.
Мисолимизда бу саноқларнинг ўртачаси 43
o
15’, бурчакнинг тахминий
қиймати ҳисобланади ва ҳисоблаш ишларида эътиборга олинмайди. Кейин
иккинчисига ўтилади.
в) Бурчакни қайта ўлчашда алидада махкамланган, лимб бўшатилган бўлиши
керак. Лимб алидада билан биргаликда соат стрелкаси йўналиши бўйича
айлантирилиб, қараш трубаси А нуқтадаги вехага визирланади, верньердан
саноқ олинмайди.
г) лимб махкамланиб, алидада бўшатилади ва соат стрелкаси йўналишида
айлантирилиб қараш трубаси С нуқтага визирланади. Верньердан саноқ
олинмайди.
д) Ҳар сафаргидай С нуқтага визирлаш билан тамомланади. қараш трубаси А
нуқтага охирги марта визирланганда иккала верньердан ҳам саноқлар олиниб
журналнинг 4 ва 5-устунларига А нуқта қаршисига ѐзилади.
Назорат саволлари:
1. Теодолитни иш қисмлари.
2. Теодолитни ўрнатиш қисмлари.
3. Теодолитни текшириш.
4. Теодолитларни типлари.
5. Теодолит тузилиши.
Адабиётлар:
1. Jo’rayev D.O. Geodeziya. 1-qism. TDTU, 2006, 141 b.
2. Jo’rayev D.O. Geodeziya. 2-qism. Uzbekiston, 2006, 207 b
Do'stlaringiz bilan baham: |