1- маъруза. "Метрология, стандарглаштириш ва сертификатлаштириш" фанининг мақсад ва вазифалари

1. Стандартлаштиришнинг давлатлараро объектлари: ГОСТ 1.0-92. Правила проведения работ по межгосударственной стандартизации. Обшие положения;
2. Давлат стандартлаштириш объектлари: а. ташкилий-услубий ва умумтехникавий норма (меъёр)лар ва талаблар;
б. маҳсулотга булган мажбурий талаблар;
в.тармоклараро кулланадиган маҳсулотлар;
г.давлат аҳамиятидаги хўжалик объектларининг элементлари, шу жумладан,
банк тизими, транспорт, алока, энергия ташкилоти, мудофаа;
д.ижтимоий-иқтисодий ва илмий-техникавий дастурларнинг давлат
объектлари;
З.Тармок стандартлаштириш объектлари бўлиб, тармоқдаги маҳсулотларнинг
сифатини таъминлаш буйича тармоқни ташкил қилиш ва бошқаришдаги
норма ва қоидалар ҳисобланади;
4. Маъмурий-худудий стандартлаштириш объектлари: -маҳсулот сифатини таъминлаш бўйича худудий норма ва талаблар;
5. Корхонанинг стандартлаштириш объектлари:
а. ташки истеъмолчи амалга оширадиган маҳсулот;
б. ишлаб чиқаришни ташкил қилиш бўйича норма ва талаблар;
в.сифатни бошкариш:
г.ушбу корхонада тайёрланган ва факат ушбу корхонада ишлатиладиган деталъ ва йигилувчи бирлашмалар:

Стандартлаштиришнинг турли даражадаги объектлари учун норматив ҳужжатларнинг қуйидаги белгиланишлари ўрнатилган:

1. Давлат даражасида:

• O'z DST-Ўзбекистон давлат стандарти;
• O'z DT- Ўзбекистон давлат таснифлагичи (классификатор);
• O'z RH - Ўзбекистон рахбарий ҳужжати;
• O'z Т — Ўзбекистон тавсиялари;

2.Тармок (отраслъ) даражасида:

• TSt- тармоқ стандарти;
• ТТ- тармоқ таснифлагичи;
• Tsh- техник шартлар;
• RH- рахбарий ҳужжат;
• Т- тавсиялар;

З.Маъмурий-худудий даражада:

• NHSt-маъмурий-худудий стандарт;
• Т- тавсиялар;
4. Корхона даражасида:
• Tsh- техник шартлар;
• Kst- корхона стандарти;

Барча даражадаги норматив ҳужжатларни белгилаш давлат тилидаги аббревиатуралар билан амалга оширилади ва унда ҳужжат қайси тилда бўлишидан қатъий назар қуйидагича номланади:

O'z-O'zbekiston

D-Davlat (Государство)
T-Tasniflagich (Классификация)
T-Tarmoq (Отраслъ)
T-Tavsiyanoma (рекомендация)
R-Rahbariy (рекомендация)
H-Hujjat (документ)
H-Hududiy (регионалъный)
Sh-Shart (условие)
K-Korhona(предприятие)
M-Mamuriy (административный)
St -Standard (стандарт)
Давлатлараро стандартлар рус тилида белгиланади- ГОСТ.


4. Ўзбекистон Республикасида стандартлаштириш ишларини ўтказишнинг умумий ташкилий-техник коидаларини тартибга солиб турувчи давлат стандартлаштириш тизими фаолият кўрсатади.
Республикада стандартлаштириш ишларини ташкил этиш, мувофиклаштириш ва таъминлашни:
халк хўжалиги тармокларида - Ўзбекистон стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш агентлиги ("Ўзстандарт" агентлиги); (ЎзР 25.04.2003 й. 482-П-сон Қонуни тахриридаги хат боши)
курилиш, курилиш индустрияси соҳасида, шу жумладан лойиҳалаш ва конструкциялашда - Ўзбекистон Республикаси Давлат арҳитектура ва курилиш кўмитаси ("Давархитекткурилиш" кўмитаси); (ЎзР 25.04.2003 й. 482- II -сон Қонуни таҳриридаги хат боши)
табиий ресурслардан фойдаланишни тартибга солиш ҳамда атроф муҳитни ифлосланишдан ва бошка зарарли таъсирлардан муҳофаза килиш соҳасида - Ўзбекистон Республикаси Давлат табиатни муҳофаза килиш қўмитаси (Давлат табиатни муҳофаза килиш кўмитаси);
тиббий максадлардаги махсулотлар, тиббий техника ашёлари, дори-дармонлар сохасида ҳамда республика саноати ишлаб чиқараётган, шунингдек импорт бўйича республикага етказиб берилаётган маҳсулотларда инсон учун зарарли моддалар миқдорини аниклаш масалаларида -Ўзбекистон Республикаси Соғликни саклаш вазирлиги амалга оширади.
Ушбу Қонунга мувофик давлат бошкарув органлари ўз ваколатлари доирасида стандартлар ва техник шартларни (бундан буен матнда "стандартлар" деб юритилади), шунингдек ушбу Қонунни кўллашга доир йўрикномалар ва изоҳларни ишлаб чикадилар, тасдиклайдилар, нашр этадилар. (ЎзР 26.05.2000 й. 82-II-сон Қонуни таҳриридаги қисм)