1 1- mavzu: Oziq- ovqat mahsulotlarining kimyoviy tarkibi va to‘yimliligi. Reja

tushuntirib 
bera 
oladigan 
4 
(yaxshi) 
3 
Darslarda 95 % gacha qatnashgan, ma’ruzalarni 
tayanch daftarifa, o’quv qurollari to’liq bo’lgan, 
adabiyotlardan foydalanishni bilgan 
3 
(qoniqarli) 
4 
Ta’lim 
standartlarida
belgilangan 
bilim 
va 
ko’nikmalarni 55% dan kam o’zlashtirgan o’quvchilar 
2 
(qoniqarsiz) 
 
Izoh: O’quv dasturining mantiqan tugallangan bo’limi bo’yicha o’quvchi 
albatta baholanadi va natijasi o’tish balidan 3 ball past bo’lganda qayta 
nazorat belgilanadi. 

---

4- ilova 
Tovarshunoslik so‘zi “Tovar” va “shunos” (o‘rganish) ma’nosini ifodalaydigan 
so‘zlardan tarkib topgan. Tovar deb, sotish uchun ishlab chiqarilgan mehnat 
mahsuliga aytiladi. Oziq-ovqat mahsulotlarining turlarini, navlarini, sifatiga 
bo‘lgan talabalarni, saqlash sharoitlarini, hozirgi zamonaviy texnologiyalar asosida 
oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarish jarayoni va ulardan unumli, samarali 
foydalanish yo‘llarini, iste’mol qiymatini hisoblash kabi masalalarni “Oziq-ovqat 
mahsulotlari tovarshunosligi” fani o‘rgatadi. 
Tovarshunoslikning ilmiy fan darajasiga ko‘tarilish davri XIX asrning oxiriga 
to‘g‘ri keladi. Rossiyada tovarshunoslikdan birinchi darslik Qozon va Moskva 
universitetlari professori Modest Yakovlevich Kittari tomonidan 1860-yilda 
yoziladi. Bu darslikning no mi “Тovarshunoslikning umumiy kursi” bo‘lib, 1810- 
yilda Moskvada ochilgan savdo-sotiq amaliy akademiyasi o‘quvchilariga 
mo‘ljallangan edi. Unda M.Y. Kittari tovarshunoslik fanining mavzusi, mazmuni 
va tovarlarning turkumlanishi singari Amaliy masalalarni ilk bor bayon qiladi. U 
ilmiy tovarshunoslikning asoschisi hisoblanadi. 
Savdo-sotiq taroqqiyoti keyinchalik maxsus institutlar ochilishi va ularda oliy 
ma’lumotli tovarshunoslar tay- yorlanishini taqozo qildi. 1907-yilda Moskvada 
tijorat va 1912-yilda Kiyevda savdo-sotiq institutlari ochildi. 1906-yilda 
P.P.Petrov (1850—1928) va Y.M.Nikitinskiylar (1854— 1924) oliy o‘quv yurtlari 
studentlari uchun ‘Texnologiyadan kerakli ma’lumotlar keltirilgan tovarshunoslik 
bo‘yicha qo‘l- lanma” darsligini tayyorladilar. 
Ayrim turlari faoliyati haqidagi ma’lumotlarni mikrobiologiya fanidan oladi. 
Ma’lumki, oziq-ovqat mahsulotlari insonning hayot faoliyatida muhim o‘rin 
egallaydi. Shuning uchun ham tovarshunoslik fani inson organizmining 
moddalarga bo‘lgan ehtiyojini, ovqat va mahsulotlarning hazm bo‘lishini 
o‘rganuvchi ovqatlanish gigiyenasi va fiziologiyasi fani bilan chambarchas 
bog‘langan.