1-2-TÁjiriybe jumisi. Maqset interfeysi menen taniwiw. Matritsalarni qáliplestiriw hám olar ústinde ámeller

1.9. MATLABniń Operatorları hám dúzilgen funktsiyaları
Operator - bul maǵlıwmatlar ústinde atqarılatuǵın málim bir ámellerdi orınlaw ushın isletiletuǵın arnawlı belgilew (operanda). Mısalı, ápiwayı arifmetik operatorlarǵa mısal etip tómendegilerdi alıw múmkin: jıyındı +, ayırma -, kóbeytiw *, bolıw /. Operatorlar operandalar (maǵlıwmatlar ) menen birge isletiledi. Mısalı, 2+3*4 ańlatpada * kóbeytiw, + bolsa qosıw operatorı, 2, 3 hám 4 bolsa operanda esaplanadı.
Sonı aytıp ótiw kerek, kóplegen operatorlar matritsali operatorlarǵa tiyisli bolıp, saldamlı tushunmovchiliklarga sebep bolıwı múmkin. Mısalı, * - kóbeytiw hám / - bolıw operatorları eki dızbek, vektor yamasa matritsaalrning kóbeymesi hám bólindin esaplaydı. Bir qatar sonday arnawlı operatorlar barki, mısalı,.\,.* hám. / operatorlar, uyqas túrde, dızbeklerde elementler boyınsha kóbeytiw hám bolıwdı (oń tárepten hám shep tárepten) ańlatadı.
Tómende keltiriletuǵın mısallar joqarıda aytıp ótilgen ámellerdi túsintirip beredi:
>>v1=[2 4 6 8 ]
V1 = 2 4 6 8
>>V2=[1 2 3 4 ]
V2 = 1 2 3 4
>>v1.*v2
ans=2 8 18 32
>>v1./v2
ans=2 2 2 2
MATLABdaǵı barlıq operatorlar dizimin kóriw ushın help ops operatorınan paydalanıladı.
Funktsiya – óziniń argumentlari ústinde málim bir forma almastırıwlardı orınlawshı hám usı forma almastırıw nátiyjelerin qaytarıw ózgeshelikine iye bolǵan kem ushraytuǵın atlı ob'ekt bolıp tabıladı. Nátiyjeni qaytarıw - funktsiyanıń basqa ob'ektlerden ajıratıp turıwshı ózgesheligi bolıp tabıladı.
Funktsiyalar ulıwma halda bir neshe argumentlarga ıyelewi múmkin. Eger funktsiya bir emes, bir neshe nátiyjelik bahalardı qaytaratuǵın bolsa, ol halda ol tómendegishe jazıladı :
[Y1, Y2, …] = func(X1, X2, …),
Bul jerda Y1, Y2, … - shıǵıw parametrler dizimi, X1, X2, …-bolsa kirisiw parametrler (argumentlar) dizimi.
Elementar funktsiyalar dizimi menen help elfun buyrıq (komanda ) ni beriw arqalı, arnawlı funktsiyalar dizimi menen bolsa help specfun arqalı tanısıw múmkin. Ulıwma alǵanda, funktsiyalar dúzilgen (ishki) hám sırtqı, yaǵnıy m-funktsiyalar boladı. Dúzilgen funktsiyalarǵa júdá keń tarqalǵan elementar funktsiyalar kiredi, mısalı, sin (x), exp (x) hám basqalar. Dúzilgen funktsiyalar MATLAB sisteması yadrosında saqlanadı, usınıń sebepinen, olar arqalı esaplawlar júdá xam tez ámelge asıriladı. Sırtqı funktsiyalardı beriw ushın arnawlı m-fayllardı tahrir etiwshi redaktordan paydalanıladı.