1-амалий иш. Киберхавфсизлик тушунчаси, унинг ташкил етувчиларининг характеристикалари. Ахборотли жамиятда хавфсизлик. Хавфсизлик тушунчаси

Топшириқ:

1. 
   Амалий ишнинг кетма-кетлиги билан танишинг.
   
2. 
   "Патент” атамасини тушунтиринг.
   
3. 
   Муаллифлик ҳуқуқлари иборасининг маъно мазмунини таҳлил қилинг.
   
4. 
   Тижорат сирлари тушунчасига таъриф беринг.
   
5. 
   Товар белгиси юқоридаги тушунчалар билан нимаси билан фарқ қилишини таҳлил қилинг.
   

Назорат саволлари:

1. 
   “Интеллектуал мулк” ҳимояси нима?
   
2. 
   Интеллектуал мулк ҳимояси дастурий таъминот технологиясида қандай қўлланилади?
   
3. 
   Дастурий таъминотни нега ҳимоя қилиш керак?
   
4. 
   Дастурий таъминот қандай ҳимоя қилинади?
   

5-АМАЛИЙ ИШ.
Ахборот тизимлари компоненталарини ва ҳимоя тизими даражасини норматив - ҳуқуқий хужжатлар асосида бахолаш.
Ишдан мақсад: Компютер хавфсизлиги билан боғлиқ ахлоқий муаммолар ва уларнинг турлари ўрганиш.
Ишни бажариш тартиби:

1. 
   Компютер хавфсизлиги билан боғлиқ ахлоқий масалалар билан танишиш.
   
2. 
   Компютер хавфсизлиги билан боғлиқ молиявий жиноётларни таҳлил қилиш.
   

Ахлоқий масалалар. Барча хавфсиз тизимларнинг асосини ташкилот барча ходимларининг ахлоқий тамойиллари, амалиётлари ва касбий стандартлари ташкил қилади. Яъни ходимлар хавфсизлик ечимининг бир қисми бўлса-да, улар муаммонинг асосий сабабчилари ҳисобланишади. Қуйидаги муаммолар ташкилот ҳал қилиши керак бўлган хавфсизлик муаммоларига мисоллардир:
Етика ва масъулият билан қарор қабул қилиш
Барча хавфсизлик тизимларининг асоси ушбу тизим иштрокчиларининг ахлоқий тамойиллари ва амалиётлари ҳамда касб стандартлари билан шаклланади. Яъни, одамлар ечимнинг бир қисми бўлса-да, улар тизим учун енг кўп муаммони келтириб чиқариши мумкин. Ташкилот ҳал қилиши мумкин бўлган хавфсизлик муаммоларига қуйидагилар киради:

• 
  масъулиятли қарорлар қабул қилиш;
  
• 
  конфиденсиаллик;
  
• 
  махфийлик;
  
• 
  қароқчилик;
  
• 
  фирибгарлик ва нотўғри фойдаланиш;
  
• 
  жавобгарлик;
  
• 
  муаллифлик ҳуқуқи;
  
• 
  тижорат сирлари;
  
• 
  саботаж.
  

Бу мавзуларни реал воқеалар билан жуда аянчли ҳодисалар сифатида таърифлаш осон аммо муаммо билан боғлиқ асосий ахлоқий муаммоларни ҳал қилиш мураккаб вазифадир.