№1 amaliyot ishi mavzu: Axborot xarakteristikalarini hisoblash Ishdan maqsad

A1 
A2 
A3 
A4 
A5 
A6 
A7 
A8 
01 
00 
111 
110 
100 
1011 1010 
1010 
1 
0 
2-misol. Alfavitdagi harflarning paydo boo‘lish extimolliklari p(A
1
) = 0,5; 
p(A
2
) = 0,15; p(A
3
) = 0,12; p(A
4
) = 0,1; p(A
5
) = 0,04; p(A
6
) = 0,04; p(A
7
) = 0,03; 
p(A
8
) = 0,02 boo‘lgan xabarning optimal notekis kodi qurilsin. 
3-misol. Alfavitdagi harflarning paydo boo‘lish extimolliklari

---

A
1
 = 0,25; A
2
 = 0,20; A
3
 = 0,16; A
4
 = 0,15; A
5
 = 0,10; A
6
 = 0,08; A
7
 = 0,04; A
8
 = 
0,02 boo‘lgan xabarning optimal notekis kodi qurilsin. 
№ 4 AMALIYOT ISHI 
Mavzu:Ma’lumotlarni siqish algoritmlari (lempel – ziv, lzss algoritmlari) 
ni tadqiq qilish 
Ishdan maqsad:
1. 
Axborotni siqib beruvchi Lempel - Ziva algoritmlari bilan 
tanishib chiqish;
2. 
Axborotni yukotishsiz siqib beruvchi LZSS algoritmi yordamida 
axborotni xajmini kamaytirish buyicha amaliy kunikmalarga ega bo‘lish.
Nazariy ma’lumot
Lempel – Ziva algoritmlarini iboralar buyicha arxivlovchi algoritmlar deyiladi, 
chunka ushbu algoritmlarda axborotdagi iboralar yoki xarflar birlashmasi uzidan 
olidinrok kaytarilgan xuddui shunday ibora yeki xarflar birlashmasi bilan 
almashtirishga asoslangan. Iboralar bo’yicha yo’qotishsiz arxivlovchi algoritmlarni 
ayrim adabiyotlarda jadval asosida arxivlovchi algoritmlar ham deyiladi. Ushbu 
algoritmlarni asoschilari Yakoba Ziva (Jakob Ziv) va Abraxam Lempel (Abraham 
Lempel) xisoblanadi. Iboralar buycha arxivlovchi algoritmlar dastlabkisi 1977 yilda 
paydo buldi va ushbu algoritmnig nomi LZ77 deb nomlangan. Keyinchalik bir 
yildan so‘ng ushbu algoritmning modifikatsiyalangan varianti yaratildi va algoritm 
nomi LZ78 deb atala boshlandi.
Masalan ushbu axborotni kodlashtirish talab qilsin "aaabbabaabaaabab". Ushbu 
axborotni jadval 4.1 ko’rsatilganidek yettita mayda iboralarga (xarflar birlashmasi) 
bulamiz. Axborotdagi xarbir xarf yoki iboralar (xarflar birlashmasi) uzidan oldin 
kaytarilgan iboralar (xarflar birlashmasi) va kushuv mavjud bulgan belgi bilan 
kodlanadi. Masalan, oxirgi uchta belgi 4 ("b") iborasi sifatida kodlshtiriladi. Jadval 
4.1 LZ78 algoritmi yordamida "aaabbabaabaaabab" axborotni kodlashtirish 
natijalari keltirilgan.
Jadval 4.1.
Axborotni 
iboralarga 
bo’lish
a
aa
b
ba
baa
baa
a
bab
Raqamlarg
a ajratish
1
2
3
4
5
6
7
Natija
(0,a
)
(1,a
)
(0,b
)
(3,a
)
(4,a
)
(5,a
)
(4,b
)

---

Xozirgi kunga kelib LZ oilasiga mansub bulgan algoritmlar ichida eng 
samaraliroklaridan biri bu LZSS algoritmi xisoblanadi. Ushbu algoritm 1982 yilda 
Storer va Jimanskilar tomonidan LZ77 algoritmini modifikatsiyalash natijasida 
paydo buldi. Ushbu algoritm vositasida axboroni kodlashtirilsa sikish 
koeffitsientining kiymati bir necha marta katta. Ushbu algoritmi vositasi axborotni 
kodlashtirshga misol kurib chiqamiz.