1. Analitik ximiya páni hám oniń metodlari. Analitik ximiya pániniń awil xojaliq pánleri menen baylanisliǵi

Bufer eritpeler

Jumistiń maqseti: bufer eritpelerdiń qasiyetlerin uyreniq hám eritpe pH kórsetkishi turaqliǵin saqlaw jollarin bilip aliw. Topiraq ortaliǵi pH hám bufer qasiyetine iye. Buferli qasiyetke iye topiraqlarda mikroorganizmler rawajlaniwi, ósimliklerdiń ósiwi talap darejesinde boladi.

Kerekli asbaplar hám reaktivler: 1. Probirkalar ushin shtativ-1dana, probirkalar-7dana, 10 mlli byuretka-2 dana, 200ml li stakanlar-2 dana, tamizǵish-2 dana, shtativ-2dana, konus kórinisindegi kolbalar-3 dana;

2. 
   0,1n CH₃COOH, 0,1n CH₃COONa 0,1n hám 0,00001n HCl, 0,1n NaOH, distillengen suw, indikatorlar: metil qizili hám fenolftaleinniń spirttegi eritpesi hámde universal lakmus qaǵazi.
   

Jumis tartibi:

1-tajriybe:Bufer eritpeler tayyarlaw. Topiraqtiń bufer siyimliǵin aniqlaw

7 ti birdey probirkalarǵa 0,1n sirke kislota hám 0,1n li oniń duzi eritpelerinen kestede kórsetilgen muǵdarda qoyiladi.

Probirkalar	1	2	3	4	5	6	7
CH3COOH
CH3COONa
Eritpe reńi

Har qaysi probirkaǵa 3 tamshi metil qizil indikatorinan tamizip aralastiriladi hám aralaspa reńi kestege jazip qoyiladi. Har bir aralaspa ushin pH esaplanadi. Keyin grafik siziladi. Bunda absissa oǵina pH sani ordinata oǵina bolsa, CH₃COONa –niń kólemi (ml) quyiladi. Usi grafikten kerekli pH ǵa iye bolǵan bufer eritpe tayyarlaw ushin paydalaniladi. pH ti (9) hám (6) teńlemeler menen esaplanadi. Bunda Kkisl=1,85-10-5

pH=-lgCH+

Suyiltiriwdiń bufer eritpeler pH-ina tásiri.

Probirkaǵa 5 ml 0,1n CH₃COOH hám 5 ml 0,1n CH₃COONa eritpelarinen quyip, bufer eritpe tayyarlanadi. Soń onnan 2 ml alip, basqa probirkaǵa salinadi hám ustine 6 ml distillengen suw quyiladi. Keyin har eki probirkaǵa 2 tamshi metil qizil indikatorinan tamizilip, aralastiriladi. Eki probirkada eritpeler reńi birdey bolǵanliǵinan suyiltiriw menen bufer eritpeniń pH shi ózgermesligine isenim payda etiledi.

Kislota hám silti qosiwdiń bufer eritpe pH ina tásiri.

Ush probirkada 5 ml 0,1n CH₃COOH hám 5 ml 0,1n CH₃COONa eritpelerinen alip bufer aralaspa tayyarlanadi. Keyin birinshi probirkaǵa 5 tamshi 0,1n NaOH, ekinshi probirkaǵa 5 tamshi 0,1n HCI, ushinshi probirkaǵa 5 tamshi distillengen suw hám ush probirkaǵa 2 tamshi metil qizil indikatorinan tamiziladi. Har bir probirkadaǵi eritpe reńi birdeyligi guzetiledi. Demek, az muǵdarda qosilatuǵin kislota yamasa silti bufer eritpeniń pH shi ózgerrmeydi degen juwmaq óz isbatin tabadi.