1. Axborot tizimlari tushunchasi Biznesda axborot tizimlari. Axborot tizimlarning turlari Axborot tizimlari tushunchasi «Tizim»

2. Raqobat strategiyasi tushunchalari 
Soʻnggi yigirma yil davomida rivojlangan mamlakatlar axborot faoliyatining 
koʻp qismi bozor infratuzilmasining asosiy elementlaridan boʻlib, bozor 
munosabatlari tarkibiga singib ketgan. Axborot-kommunikatsiyalar bozorining 
bozor infratuzilmasi sifatida shakllanishi oʻtgan asr 50 yillarining ikkinchi yarmidan 
boshlandi. Hozirgi kunda bozorning ushbu tarmog’i har bir mamlakat milliy 
iqtisodining asosiy negizi boʻlib hisoblanmoqda. CHunki global iqtisodiyotni tarkib 

---

toptirish uchun zamonaviy axborot-kommunikatsiyalar infratuzilmasi talab 
etilmokda. Ishbilarmonlik faoliyatining maqbul muhitini shakllantirshda zarur 
boʻlgan turli axborot, tahliliy materiallar va ularni tezkor usulda olish axborot-
kommunikatsiyalar 
texnologiyalarining 
rivojlanib 
borayotganligi 
evaziga 
erishilmoqda. 
Barcha mamlakatlarda telekommunikatsiya axborot tarmoqlari keng 
tarqalayapti. Ayniqsa «Internet» axborot tarmog’ining salmog’i kundan-kunga 
ortib borib dunyo boʻyicha global axborot infratuzilmasi, uning asosida esa 
axborotlashgan jamiyat shakllanayotgani ma’lum. Xususan: 
a) xalqaro axborot tarmoqlariga ulangan shaxsiy kompyuterlar har bir 
xonadonga kirib bormoqda; 
b) axborot tarmoqlarida yangi xil faoliyat turlari vujudga kelayapti. 
Jumladan: tarmoqda ishlash, tarmoq muhitida dam olish, ijod va koʻngil ochish, 
tarmoqda maorif va tarbiya; 
v) jamiyatning har bir a’zosi qaerda boʻlishidan qatьiy nazar axborot
tarmoqlari asosida hoxlagan mamlakatidan turli xil mavzu hamda yoʻnalishdagi 
axborotni toʻliq va tezkor sur’atda olish imkoniyatiga ega boʻlmoqda; 
g) axborot tarmoqlari doirasida mamlakatlar oʻrtasidagi georgrafik va 
geosiyosiy chegaralar yoʻqolib borayapti. 
Mutaxassislarning fikricha, axborotlashgan jamiyatda kompyuterlashtirish 
jarayoni kishilarga ishonchli axborot manbaiga kirishga keng imkoniyat yaratadi 
hamda ishlab chiqarish va ijtimoiy sohalarda axborot mahsulotlarini qayta 
ishlashning yuqori darajasini ta’minlash orqali ularni koʻp mehnat va vaqt talab 
etuvchi ishlardan ozod etadi. Axborotlashgan jamiyatda nafaqat ishlab chiqarish 
jarayoni tubdan oʻzgaradi, balki hayot mazmuni, xususan moddiy boylikka 
qaraganda madaniy xordiq chiqarishning axamiyati ortadi. Tovar ishlab chiqarish 
va iste’mol qilishga yoʻnaltirilgan industrial jamiyatga nisbatan, axborotlashgan 
jamiyatda koʻproq aqliy mehnat ulushini orttiruvchi bilim, intellekt, axborot 
ishlab chiqariladi va iste’mol qilinadi. Turli xildagi kompyuter texnikasi asosidagi 
tizim va tarmoqlar, axborot texnologiyalari hamda aloqa telekommunikatsiyalari 
axborotlashgan jamiyatning material va texnologik bazasi boʻlib xizmat qiladi. 
Boshqacha qilib aytganda, axborot-kommunikatsiyalar bozori tovarlar ushbu 
jamiyat shakllanishining negizi sanaladi. 
Axborot-kommunikatsiyalar bozorida asosiy tovar boʻlib axborot