Айириш жараёнлари, гомеостазни сақлашда уларнинг иштироки
Buyraklar faoliyati faqat qoldiq moddalarni chiqarib tashlashdan iborat emas. Btmdantashqari, ular quyidagi muhim vazifalarni bajarishda ishtirok etadi:
1 )qon va boshqa ichki muhit suyuqliklarmmg hajm barqarorligini saqlashda;
2)bu suyuqliklarning osmotik bosimi barqarorligini saqlashda;
3) busuyuqliklarning ionlarbarqarorligini ta‘minlashda;
4)kislota-asosmuvozanatini saqlashda;5)qonda miqdori ortib ketgan organik moddalarningoriqchasiniichiqaribtashlashda;
6.oqsil,yog‘vauglevodlarahnashinuvida;
7. qon bosimi, eritrotsitlarning hosil bo`lishi, qonning ivishini boshqarishda.
Bulardan tashqari, buyraklar ferment va boshqa fiziologik faol moddalarni sintezlab,qonga ajratadi.Bu xildagi turli faoliyatlar buyraklar parenximasidagi filtrlanish, reabsorbsiya (qaytaso‗rffish), sekretsiya, moddalarni sintezlash jarayonlari asosida amalga oshadi.
Нефроннинг морфофункционал характеристикаси.
Buyraklar parenximasi tashqi (po‘stloq) va ichki (mag‗iz) qismlarga bolinadi.
Odamning vazni 150 g bo`lgan buyragida 1—1,2 mln funksional birlik—nefron bor.Nefron devori ikki qavat Shumlyanskiy-Boumen kapsulasidan boshlanadi (58-rasm).Kapsula ichida kapillyarlar koptokchasi joylashgan. Kapsulaning tashqi qavatiburama, to‘gri qismlardan iborat nefronning proksimal segmmtiga o‘tadi. Nefronning busegmentini ichidan qoplagan hujayralar yuzasida behisob mikrovorsinkalar bor.Proksimal segmentning davomi — Genie qovuzlog‘i ingichka pastga tushuvchi, yo‘g‘onko‗tariluvchi bolimlardan iborat. Genie qovuzlog‘inmg davomi distal burama kanalchaboglovchi kanalchaga o‘tib, yig‘uvchi naychalarga itlanadi. Nefron qismlarming har bin
oziga xos ishni bajaradiOdam buyragida bir nechta xil nefronlar ajratiladi. Ularning ba‘zilari buyrakningpo'stloq qismida joylashganidan intrakortikal nefronlar, boshqalarining koptokchalaripo'stloq va maglz moddalarning chegarasida bolganidan yukstamedullyar nefronlardeyiladi. Nefronlar Genie qovuzloglniitg uzunligi va tuzilishi hamda siydikni quyultirishimkoniyatiga ko‘ra farqlanadi,
Do'stlaringiz bilan baham: |