1. Berilgan matn "Kuntug’mish"dostonidan olingan. Ushbu doston Ergash Jumanbulbul o’g’lidan yozib olingan

xususiyati-muhabbat mavzusining ustunligi.Dostonda badiiy til vositalaridan,ayniqsa,ayrim baytlar hikmatli so’z darajasiga 
ko’tarilgan.M:”G’aribning ko’nglini ovlamoq savob”,”Gavharni ne bilsin ushalgan sopol”,”O’zingdan kattani uchratsang pir 
bil,O’zingni er bilsang,birovni she’r bil”va hk.Dostondagi mubolag’a,o’xshatish,kinoya kabi badiiy unsurlar dostonning badiiy 
qiymatini oshiradi. 
4-topshiriq. 
Matnda sur’at so’zi xato yozilgan.Surat bo’lishi kerak. 
Surat-rassom tomonidan chizilgan rasm.M:Kuntug’mish Xolbekaning suratini ko’rib qoldi. 
Sur’at-ish-harakat ,voqea-hodisa,jarayonning jadallik darajasi.M:Ishning sur’ati oshdi. 
5-topshiriq. 
Morfologik:ot,olmosh,ot,ot,fe’l’,ot,fe’l. 
Sintaktik tahlil: 
6-topshiriq. 
Zarning yoki zo’rning musofirchilikda yarashini burungilar aytishgan. 
7-topshiriq. 
Uyushiq bo’laklardan oldin umumlashtiruvchi so’z borligi uchun qo’llangan. 
2-variant 
1-topshiriq
Asar Maqsud Shayxzodaning “Jaloliddin Manguberdi” fojiasidan olingan.Ushbu asar o’zbek dramaturgiyasining yetakchi 
namunasi hisoblanadi.Asardagi Jaloliddin Manguberdi shaxsi ,uning taqdiri hozirgi kungacha kishilarni hayratga solib 
ketyapti.Buyuk sarkarda,mo’g’ul bosqinchilariga qarshi kurashgan Jaloliddin Manguberdining to’liq ismi Jaloliddin ibn 
Alovuddin Muhammad bo’lib,Xorazmshohlarning so’nggi hukmdori hisoblanadi.Jaloliddin otasining harbiy yurishlarida 
qatnashadi va o’zining jasur jangchi,iste’dodli sarkardalik qobiliyatini namoyish etadi.Mo’g’ul istilochilarining haybatidan 
cho’chigan otasi Muhammadshoh dushmanga qarshi kurashish o’rniga ,go’yo mamlakat xalqi hayotini saqlab qolish bahonasida 
Samarqandni tashlab orqaga chekinadi.Kaspiy dengiz bo’yidagi Obeskun shahriga yo’l oladi,u yerdan panoh topadi.O’g’li 
Jaloliddinning da’vat-u undovlari ham foyda bermaydi.Yosh sarkarda kuchli mo’g’ul qo’shiniga qarshi bir o’zi kurashga 
otlanadi.O’ziga yaqin xon-u beklar va lashkarboshilarning boshini qovushtirib jangga kiradi.Umrining oxirigacha Vatanimiz 
hududini yovdan tozalashga harakat qildi.Uning yurti Xorazmda haykal o’rnatildi va oliy darajadagi harbiy mukofot ta’sis 
etildi. 
2-topshiriq 
Bepoyon olamning shohi-podsho Badriddin,Samarqand va Movarounnahrning sultonidir degan ma’noni anglatadi.Singlisi 
Sultonbegimning turmush o’rtog’i, amir Badriddinning xiyonati, uzukka yozilgan so’z orqali fosh bo’ladi.Chingizxon xoin 
Badriddinga shohlikni va’da beradi.
3-topshiriq 
Tragediya adabiyotning dramatik tur janrlaridan biri bo’lib,uning lug’aviy ma’nosi yunoncha tragos-echki ,ode-qo’shiq 
ma’nosini anglatadi.Tragediyaning boshqa sahna asarlaridan farqi shundaki,qahramonlar o’rtasidagi kuchli ziddiyatlar asosiga 
quriladi.Qahramonlar taqdiri fojia bilan yakun topadi.Bunday asar asnosida kishilar qismati shiddatli,suronli siyosiy 
voqealar,turli ijtimoiy ,shaxsiy qarashlar kurashi fonida ko’rsatiladi.Biz o’qigan asar buyuk sarkarda o’limi bilan tugasa-da,fojia 

---

so’ngida o’zini jarga tashlayotgan Jaloliddinning kelajakka ishonch ,yaxshi kunlar umidi bilan yo’g’rilgan xitobi fikrimizning 
dalilidir. 
Ulug’vor niyatlarga koq qilmas ajal, 
Kim yurtidan yovni quvsa – mendurman o’shal. 
4-topshiriq