1-bob. “Buxgalteriya hisobi” faniga kirish
Download 0.65 Mb. Pdf ko'rish
|
Buxgalteriya hisobi faninig predmeti va usullari.
- Bu sahifa navigatsiya:
- Pul o‘lchov birligi
|
Mehnat o‘lchov birligi — mahsulotni ishlab chiqarish yoki sarf
qilingan mehnat sarfini o‘lchash uchun mo‘ljallangan. Ulaming o‘lchov birligi bo‘lib minut, soat, kun va dekadalar hisoblanadi. Ular yordamida mahsulot ishlab chiqarish me’yorlari, mehnat unumdorligi, ish haqini hisoblash va boshqalar nazorat qilinadi. Mehnat o‘lchov birligi yordamida mehnat unumdorligini aniqlash imkoni natura o‘lchov birligi bilan birga ishlatilgandagina aniqlash mumkin. Mehnat o‘lchov birligi ko‘p hollarda bir turli xo‘jalik munosabatlarini o‘rganishda ishlatiladi. Pul o‘lchov birligi - korxonaning moddiy va mehnat resurslaridan foydalanish bilan bog‘liq, mahsulotning aniq turlarini tayyorlash, ishlar 14 bajarish yoki xizmatlar ko‘rsatishga doir harakatlarni hisoblash imkonini beradi. Bu vazifani 0 ‘zbekiston Respublikasida milliy valyuta so ‘m va uning tiyini bajaradi. Pul o‘lchovi yordamida boshqa ko‘rsatkichlami olish, ulardan hosila ko‘rsatkichlarini korxona darajasida ham iqtisodiyot darajasida ham hisoblash mumkin. Xo‘jalik subyektida qaysi oichov birligi ishlatilmasin, ulaming asosiy ko‘rsatkichi foyda yoki zarar ko‘rsatkichlari pul ifodasida ko‘rsatiladi. Hisobda pul oichov birligini ko‘proq qoilanilishi boshqa oichov birliklariga nisbatan ko‘proq ishlatilishi hisob mazmunini pasaytirmaydi. Pul oichov birliklarini hisob ishlarida keng qoilanishiga asosiy sabablardan biri bu har xil o‘lchov birliklarida aks ettirilgan ko‘rsatkichlami yagona pul o‘lchov birligida umumlashtirish imkonini bersa, ikkinchidan, korxonalar o‘rtasidagi hisob-kitoblami bir me’yorda yuritish imkonini beradi. 0 ‘lchov qoidalarini buxgalteriya prinsiplari ham deb bilish mumkin. Quyidagilar o‘lchov qoidalari:4 1 .Pul o'lchovi: Ma’lumotlar moliyaviy shaklda pul qiymatida ifoda etilishi kerak, ya’ni Malayziyada Riggitda va Britaniyada pul qiymati o‘zgarmas Funtsterling qilib qabul qilinadi. l.E ski narx: Moliyaviy ma’lumotlar buxgalteriya kitobi yoki jurnal orderga haqiqatda muomala sodir boigan vaqtdagi narx bilan qayd qilinishi kerak. l.Realizatsiya: Bu konsepsiyasi daromadga bog‘liq hisoblanadi qachonki qonuniy ruxsat berilganda 1 ta partiyadan boshqasiga, garchi puli toianganmi yoki yo‘qmi. 4.Muvofiqlik: Yaratilgan daromadlarda sekinlik bilan xarajatlar boiishi va o‘sha davrdagi foyda yoki zarami aniqlashda mutanosiblik boiishi kerak. 5.Ikkiyoqlama yozuv: Barcha muomalalar hech boimaganda moliyaviy hisobotning ikki qismiga ta’siri boiishi kerak ya’ni qabul qilish kerak va ta’sir berishi kerak. Bu ikki yoqlama yozuvning shakli (debet va kredit). 4 Wan Madznah Wan Ibrahim va Mohd Rizal Palil. Fundamentals o f business accounting. Oxford university Press, 2014. 6 b. 15 6. Materialistik: Ma’lumotlar faqat muomalalardan ya’ni qaror qabul qilishga ta’sir ko‘rsatuvchi materiallar hisobga olingandan so‘ng hisobga olinishi kerak. Download 0.65 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|