1-bob. Ma`lumotlar bazasining asosiy tushunchalari

To‘liq nomlanish (rekvizit)

Tip	Uzunligi
Aniqligi
Nomer	Talaba reyting daftarchasi nomeri		*		simvol	10
Famil	Talaba familiyasi				simvol	10
Ismi	Talaba ismi				simvol	8
Ota_ismi	Talaba otasi ismi				simvol	10
T_kun	Talabaning tug‘ilgan sanasi				sana	8
O‘rta_baho	Talabaning o‘rtacha bahosi				son	3	2

Har bir MB jadvali o‘zining birlamchi kalitiga ega bo‘lishi mumkin. Birlamchi kalit deganda yozuvlar qaytarilmasligini ta‘minlovchi maydon (polya) yoki maydonlar guruhi tushiniladi. Birlamchi kalit sifatida ishlatiladigan maydon yoki maydonlar guruhi, bir xil yozuvga ega bo‘lmaslik shartini bajarishi kerak. Boshqa maydonlarda bir xil yozuvlar takrorlanishi mumkin. Shu sabab ular birlamchi kalit bo‘laolmaydi. Birlamchi kalit qisqa va sonli maydonlardan tashkil topishi maqsadga muvofiqdir. MB jadvaliga birlamchi kalitni kiritishdan maqsad, jadvaldagi ma‘lumotlarni izlash, tartiblashtirish va tanlab olishda qulaylikni beradi. Birlamchi kalit kiritish yoki kiritmaslik foydalanuvchi tamonidan MB jadvali strukturasini tashkil qilishda aniqlanadi.

Bo’sh jadval yordamida qaram jadvaldagi mos ma‘lumotlarni chaqirishni ta‘minlash uchun qaram jadvalda tashqi kalit tashkil qilinadi. “Bitta-ko‘pga” bog‘lanish holatida tashqi kalit bosh jadvalda tashkil qilinadi. Birinchi va ikkinchi kalitlarni aniqlashda MBBT avtomatik ravishda jadvalda indekslarni quradi.

AATning konseptual modeli. Axborot tizimi foydalanuvchilarning talabiga muvofiq axborotlarni yig’ish, qayd etish, uzatish, saqlash, to‘plash, qayta ishlash, tayyorlash va taqdim etishga mo‘ljallangan. Konseptual nuqtai nazardan qaraganda, axborot tizimi – bu operasiyani bajaruvchi tizim va boshqaruvchi tizim o‘rtasidagi vositachi sanaladi. Axborot-kommunikasiya texnologiyalari axborot tizimi ichidagi texnologiya sanaladi. Axborot tizimi tizimdagi ma‘lumotlar, axborotlar bilan operasiyalarni amalga oshiradi. Axborot tegishli muammoga qaratilgan bo‘lib qarorlar qabul qilish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Axborot hal etilishi lozim bo‘lgan vazifaga muvofiq va ushbu vazifani hal etuvchi xodimning qobiliyatiga muvofiq qayta ishlanadi.