1. Bozor iqtisodiyotining asosiy belgilari quyidagilardan iborat

13.Marketing etikasi
Baʻzi odamlar “marketing etikasi” atamasini oksimaron yoki atamalar qarama-qarshilik deb tushunishadi. Koʻp odamlar bozorchilar haqida past fikrda. odamlar noqonuniy sotuvlar haqida qoʻngʻiroqlar, yaroqsiz xatlar va spamlar olishadi. Ular mahsulot haqida toʻliq axborot bermaydigan reklamalarni koʻradi. Ular faqatgina oʻzining komission pulinigina oʻylaydigan sotuvchilar bilan toʻqnash kelmoqda.Vaholanki
bozorchilar jamiyatda juda muhim rolь oʻynaydi. Ular yashash standartlarini taʻminlaydi. Ular
yangi mahsulotlarni aniqlaydi. Ular mahsulotlarning isteʻmolchilarga qulay yoʻllar bilan va arzon
yetib borish yoʻllarini topadi. Agar bozorchilar jamiyat bilan ishlamaganda edi, isteʻmolchilar
tanlovi juda chegaralangan boʻlardi. Odobli bozorchilar Amerika Marketing Assosatsiyasi
tomonidan tuzilgan standartlar toʻplami orqali nazorat qilib boriladi. Bu standartlar
bozorchilardan mazkur tartib va qonunlarga zarar yetkazishi yoki qatʻiy yopishib olishi kerak
emas. Bozorchilar yaroqli mahsulotlarni ishlab chiqarishi kerak, reklama maqsadli ravishda
yolgʻon va notoʻgʻri boʻlishi kerak emas.
Bozorchilar haqqoniy, javobgarchilikni yaxshi his etgan, toʻgʻrisoʻz, boshqalarni hurmat qila
oladigan, ochiq, va fuqorolar bilan hamkor boʻlishi kerak.
14. Marketingda tanqidiy fikrlash
1. Nima uchun odamlar bozorchilar haqida past fikrda ekanligi sababini tasvirlab bering.
2. Nima uchun bozorchilar jamiyatda muhim rol oʻynayotganini tasvirlab bering.
3. Bozorchilar rioya qilishi kerak boʻlgan odob ahloq standartlarini tasvirlab bering.
Marketing va marketingning 7 ta funktsiyasini aniqlang
Marketing strategiyasi
Marketing biznes jarayonining juda muhim va qimmatli qismidir. Marketing faoliyatlari koʻpincha
mahsulot yoki xizmat narhining 50 % i yoki undan koʻprogʻini tashkil etadi. Kompaniya foyda
qilish uchun marketing diqqat bilan rejalashtirilgan boʻlishi kerak. U yaxshi ishlangan va past
narxlarda boʻlishi shart. Odatda isteʻmolchilar koʻp xizmat va mahsulotlar tanloviga ega. Agar ular
biror bir kompaniya taklifidan qoniqmasa, oʻz talablariga javob beradigan raqobatchi
kompaniyaga yuzlanadi. Diqqat bilan tashkil etilgan marketing istexmolchilar ehtiyojini tushunadi
va uni qondirishga yordam beradi. Muvaffaqiyatli marni taklif etadi. Marketing bizneschilar va
iteʻmolchilar oʻrtasida qoniqarli ayirboshlash bilan yakunlanadi. Bizneschilar isteʻmolchilar
extiyojini qondiradigan mahsulot va xizmatlarni taklif etadi. Isteʻmolchilar ushbu mahsulot va
servislarga pul toʻlab bizneschilarning yillik daromadi va foydasini taʻminlaydi.
Marketingni rejalashtirish
Marketingni rejalashtirish raqobatchilarga qaraganda, isteʻmolchilar ehtiyojini yaxshirok
qondirishni koʻzlaydi. Va bu koʻproq sotuv va foyda bilan yakunlanadi. Kompaniyaning shu
maqsadga erishish uchun marketingdan qanday foydalanishni aniqlash toʻgʻrisidagi rejasi
marketing strategiyasi deb ataladi. Marketing strategiyasini yaratish ikki bosqichli jarayondir. 1
bosqich, moʻljallangan bozorni aniqlash. Moʻljallangan bozor bu bir birinikiga oʻxshash istak va
extiyojlarga ega boʻlgan xaridorlarning maxsus guruhidir. Koʻp klmpaniyalar oʻz mahsulotlarini
istak va hohishlari butunlay turlicha boʻlgan keng auditoriyaga sotishga xarakat qiladi. Kompaniya
uchun extiyojlarning xammasiga javob berish oson emas. Natijada koʻp odamlar kompaniya
mahsulotlarini xoxlamay qoladi yoki ular bilan qoniqmaydi. Moʻljallangan bozorga eʻtibor
qaratish, isteʻmolchilarning maxsus guruhlari xoxlagan maxsulot va xizmatlarni yaratishni osonlashtiradi. Marketing strategiyasining rivolantirishning bosqichi marketing miksni yaratish.
Marketing miks bu toʻrtta bozor elementlari maxsulot, maxsulotni tarqatish, narx qoʻyish va sotish
kabi elementlar aralashmasidir. Muvaffaqiyatli marketing miks moʻljallangan bozornirng xoxish
va extiejlarini qondiradi. U shuningdek kompaniyani foyda bilan taʻminlaydi. Ikkinchi maqsad
Marketing strategiyasi bosqichlarini aniqlang. Muvaffaqiyatli marketing strategiyasini yaratish.
Koʻp biznesmenlar isteʻmolchilar nima xoxlashini bilamiz deb oʻylaydi. Ular dastavval
mahsulotni ishlab chiqaradi keyin isteʻmolchilarga qanday sotishni rejalashtirishni boshlaydi.
Marketingga bunday yondashuv odatda reklamaga urgʻu berish potentsial istemolchilarning
diqqatini topish uchun harakat qilish va ularni mahsulotni sotib olishga ishontirish bilan
yakunlanadi. Agar mahsulot xaridorlarni jalb etmasa, biznessmen narxlarni pasaytirishga majbur
boʻladi, natijada kam foyda olinadi, yoki yoqotishlar vujudga keladi. Isteʻmolchilar ehtiyojiga
javob beradigan xizmatlar va maxsulotlar yaratish imkoniyatini oshirish va sotuvdan foyda qilish
uchun kompaniya marketing orientatsiyasiga moslashadi.