1. Bozor iqtisodiyotining asosiy belgilari quyidagilardan iborat

Корпоратив бошќарувнинг япон модели
Япония корпоратив бошќарув тизими маћаллий бизнес маданиятини акслантириб, унда ўзаро ишончга асосланган узоқ муддатли шахсий муносабатлар, шартномалар ва эћтимолий суд ажримларига асосланган
ишбилармонлик муносабатларига нисбатан каттароќ рол ўйнайди.
Натижада, қонунчилик ва давлат томонидан тартибга солиш корпоратив
бошќарувда камроқ аћамиятга эга. Акциядорлик жамиятлари буйича қонунчилик ва қимматли ќоѓозлар билан операцияларнинг тартибга солиниши Америка таъсирини акслантиради. Одатда, акциядорлар
хусусийлаштирилган корпорация устидан назоратни директорлар кенгаши орқали амалга оширади. Кенгашнинг
вазифаси учта - вакиллик сиёсатнинг аниқланиши ва назорат. Оммавий хусусийлаштириш натижасида
ташкил бўлган корпорациялар кенгашлари, кўп жићатдан герман ёки инглиз-Америка моделларига нисбатан япон моделига яќин бўлиб ќолди. Японияда кенгаш, одатда,
акциядорлар вакили сифатида эмас, балки маъмуриятнинг дазомий ќисми сифатида мавжуддир. Бироқ узаро кесишган акциядорлик мулкчилигининг кенг тарќалиши, вето ва акциядорлар назорат ҳуқуқи
ёрдамида манфаатдор инвесторлар ва ички инвесторлар (корпорация мол етказиб берувчилари, истеъмолчилари ва банки) маъмурият сиёсатини аниќлашда ћамда унинг устидан назоратнинг амалга оширилишида
сезиларли таъсир кўрсатиши мумкин

28. Корпоратив бошќарувнинг инглиз-америка модели

Бошќарувнинг Берл ва Минзнинг (1932) тадқиқотларида
аниќланган классик муаммоси қуйидагидан иборат:
"Қўйилган корпоратив мақсадларга эришиш учун ташкилот
тузилмасини ќандай ќуриш ва унинг фаолиятини қандай тартибга
солиш керак?" Маълумки, ћозирги пайтда корпоратив бошқарув
тизимининг ўзига хос бир-биридан ажралиб турадиган уч тури
фарќланади. Асосий моделлар - инглиз-америка, герман ва япон
моделлари ички бошќарув тузилмалари чексиз хилма-хиллигининг
вакилларидир. Мазкур моделларнинг ҳар бири агент ва принципал
ўртасидаги муносабатлар муаммосига ўзига хос жавобни ифода
этиб, ишлаб чиќаришни ташкил
ќилиш
самарадорлигини
бахолайди.
29.