1. Бозор мувозанати ва мувозанат,нарх

бу ерда Xi- i-неъмат миқдори; MU (хi) - i -неъмат бўйича чекли нафлилик.

• 
  Чекли нафлик (MU) - бу бирор неъматдан қўшимча бир бирлик истеъмол қилиш натижасида (бошқа неъматлар истеъмоли ўзгармаганда) истеъмолчи томонидан олинадиган қўшимча нафлиликдир
  

Бирор-бир неъматдан қўшимча истеъмол қилиш (бошқа неъматлар истеъмоли ҳажми ўзгармаганда) олдингисига нисбатан камроқ наф беради. Неъматнинг бу хусусиятига чекли нафликнинг камайиш қонуни дейилади.

• 
  

• 
  Талабни аниқлашнинг асосида чекли нафликнинг камайиш қонуни ётади. Маълумки, истеъмолчи учун неъматнинг чекли нафлиги камайиб боради ва ишлаб чиқарувчилар қўшимча бирлик маҳсулот сотишлари учун неъмат нархини пасайтиришлари керак бўлади. Умумий нафлик билан чекли нафликнинг ўзгариши қуйидаги расмда келтирилган
  

• 
  Max TU(Q*)
  

• 
  TU
  

• 
  a)
  

• 
  Q
  

• 
  Q*
  

• 
  MU
  

• 
  б)
  

• 
  Q-неъмат миқдори
  

• 
  Q
  

• 
  Q*
  

• 
  

• 
  Qe
  

• 
  D
  

• 
  S
  

• 
  P
  

• 
  E
  

• 
  Pe
  

• 
  Q
  

• 
  Неъматларнинг нархи уларнинг табиатдаги ёки истеъмолчи ихтиёридаги захирасига боғлиқ. Неъматларнинг захираси қанча мўл бўлса, уларнинг нархи шунча арзон бўлади.
  

• 
  

• 
  Qe
  

• 
  D
  

• 
  S
  

• 
  P
  

• 
  E
  

• 
  Pe
  

• 
  Q
  

• 
  Неъматларнинг захираси қанча кам бўлса, уларнинг нархи шунча қиммат бўлади. Шундай экан, неъматлар нархи уларнинг чекли нафлилигига тўғри пропорционал, захирасига эса тескари пропорционал бўлади.
  

• 
  

• 
  Бефарқлик эгри чизиғи - бу истеъмолчи учун бир хил наф берувчи неъматлар комбинацияларини ифодаловчи эгри чизиқдир.
  

• 
  

•