1 Davlat va huquq nazariyasining predmetini

91. Davlat hokimiyatini hududiy nuqtai nazardan tashkil etish va amalga oshirish — murakkab, ko‘p tarkibli hodisa bo‘lib, unda davlat tuzilishi- ning muayyan tartibi, davlatning alohida tarkibiy qismlari o‘rtasidagi bog‘lanish va o‘zaro aloqadorlik munosabatlari nazarda tutiladi. Bu mil- liy-davlat qurilishi, ma'muriy-hududiy tuzilish, iqtisodiy va maxsus hududlarga ajratishni ham qamrab oladi.
Davlatning tuzilish shakli deganda, muayyan davlatning siyosiy, ma’- muriy, hududiy tuzilishi va uning oliy organlari bilan mahalliy organlari o‘rtasidagi aloqalar e’tirof etiladi. Davlatning tuzilish shakli ikkiga boiinadi: oddiy (unitar) va murakkab (federativ va konfederativ).

92. Parlamentar respublikaning mohiyati shundan iboratki, parlam ent oliy
davlat hokimiyat organlari orasida muhim mavqega ega bo‘lib, hukum atni tuzishda hal qiluvchi ahamiyatga ega. Hukumat parlament oldida
hisobdordir. Hukum atni parlam ent saylovlarida eng ko‘p o‘rin egallagan
partiya tuzadi. Davlatning amaldagi rahbari hukumat boshlig‘i — bosh
vazir bo‘lib, u qoidaga ko‘ra saylovlarda g‘olib chiqqan partiya
yo‘lboshchisi hisoblanadi.
Parlament davlat hokimiyati organlari tizimida eng muhimidir.
Hukum at o ‘z vazifalarini qonun chiqaruvchilarning aksariyati qo‘llabquvvatlasagina bajarishi mumkin, bunday ishonchdan mahrum bo‘lgan
taqdirda, u iste’foga chiqadi.
Parlam entar respublikalarda prezidentlik lavozimi ko‘zda tutilgan
bo‘lsa-da, odatda, u katta mavqega ega bo‘lmaydi. Ushbu boshqaruv
shaklida “kuchli parlam ent” qoidasi amalda bo‘lib, parlament keng
doiradagi vakolatlarga ega bo‘ladi.
Germ aniya, Avstriya, Italiya, Hindiston, Turkiya kabi davlatlar parlam entar respublika shaklidagi davlatlar qatoriga kiradi

93. Давлат ўз функцияларини амалга оширишда муайян шакл ва
усуллардан фойдаланади. Давлат функцияларини амалга ошириш
шаклларининг ҳуқуқий ва ҳуқуқий характерга эга бўлмаган турлари
мавжуд.