1. Dinshunoslik fanining maqsad va vazifalari. Dinning paydo bo`lishi. Dinlar tasnifi. Urug’- qabila dinlari

I. TARIXIY-GEOGRAFIK TASNIF.

1) O‘rta er dengizi havzasi dinlari:

a) grek;

b) rim;

v) ellinistik.

2) Qadimiy Yaqin va O‘rta Sharq dinlari:

a) Misr;

b) SHumer;

v) Akkad;

g) g‘arbiy-somiy;

d) islomgacha arablar dinlari.

3) Yaqin va O‘rta Sharqning payg‘ambarli dinlari:

a) zardushtiylik;

b) yahudiylik;

v) xristianlik;

g) manixeizm;

d) islom.

4) Hindiston dinlari:

a) vedalar dinlari;

b) xinduizm;

v) hind buddizm i (teravada, maxayana);

g) jaynizm.

5) Sharkiy va Janubi-Sharqiy Osiyo dinlari:

a) Shri-Lanka, Tibet, Janubi-Sharqiy Osiyo havzasi buddizmi;

b) Xitoy dinlari (daosizm, konfutsiychilik, buddizm maktablari);

v) Koreya va Yaponiya dinlari.

6) Amerika xindulari dinlari:

a) toltek va atsteklar dinlari;

b) inklar dinlari;

v) mayyalar dinlari.

II. ETNIK TASNIF.

1) urug‘-qabila dinlari — totemistik, animistik tasavvurlarga asoslangan, o‘z urug‘idan chiqqan sexrgar, shaman yoki qabila boshliqlariga sig‘inuvchi dinlar. Ular millat dinlari va jaxon dinlari ichiga singib ketgan bo‘lib, hozirda Avstraliya, Janubiy Amerika va Afrikadagi ba’zi qabilalarda saqlanib qolgan;

2) millat dinlari — ma’lum millatga xos bo‘lib, boshqa millat vakillari o‘ziga qabul qilmaydigan dinlar. Ularga yahudiylik (yahudiy millatiga xos), hinduizm (hindlarga xos), konfutsiychilik (xitoy millatiga xos), sintoizm (yaponlarga xos) kiradi;