Foma Akvinskiy qarashlari ba’zi sub’ektiv sabablarga ko’ra o’z mavqeini ma’naviy-mafkuraviy hayotda biroz susaytirgan bo’lsa-da XIX asrga kelganda neotomizm (lot. neo-yangi) nomi bilan yana jonlandi. U xususiy fanlarning yutug’ini inkor etmadi, ammo ular to’plagan bilimlarni ilohiyot xizmatlariga ishlatgishga harakat qildi.
Foma Akvinskiy ta’limoti katolik falsafasining asosi qilib olingaligi uchun Vatikanda shunga asoslangan qator institutlar, maktablar, katolik markazlari paydo bo’ldi. Yevropada XVI asrdan boshlab diniy-falsafiy ta’limotida ham katta siljishlar kechgan edi. Bu davrda G’arbiy Yevropada xristian dini asta-sekin hukmron mafkuraga, dunyoqarashga aylanib borar edi. Din bilimning barcha sohalarini, shu jumladan, falsafani ham o’ziga buysundirdi. Bu boradagi asosiy yo’nalish va harakat xristian dinining aqidalarini to’g’ri ekanligini nazariy asosda isbotlash lozim edi.
XX asr neotomizmning yirik vakillari - J.Marten (1882-1973), E.Jil’son (1884-1978), G.Vetter (1911 y. tug’.), I.Boxenskiy (1902 y. tug’.), G.Manzer (1866-1949), I.de Friz (1874-1959) va boshqalar o’z ijodlarini F.Akvinskiy ta’limotlariga doir muammolarning yechimiga bag’ishladilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |