1. Халқаро меҳнат тақсимоти нима? Унга таъсир этувчи омиллардан учтасини тушунтиринг

27. Ишчи кучининг халқаро миграциясининг импортчи мамлакатларга иқтисодий таъсири
Ishchi kuchining qayta taqsimlanishi natijasida: ■ Real ish haqlari tenglashadi (A mamlakatdagi ish haqlari ortadi, B mamlakatdagi ish haqlari kamayadi) ■ Jahondagi umumiy ishlab chiqarish ortadi (MPL chiziqlari ostidagi yuzaga qarang) ■ Bu foydalarga qaramay, ba’zi kishilar bundan jabr ko’radi (B mamlakatning o’z ishchilari). Buning sababi qisqa davrda boshqa ishlab chiqarish omillari o’zgarmas bo’lganidadir. Uzoq davrda barcha omillar harakati sektorlar bo’ylab erkin bo’lganda yo’qotishlar bo’lmaydi
Xalqaro ishchi kuchi migratsiyaning quyidagi sabablarini ham keltirish mumkin
siyosiy, ijtimoiy, milliy-irqiy, diniy; ■ mehnat uchun toʼlanadigan ish haqidagi farqlar (masalan, Tojikistonning oddiy bank xodimining oylik maoshi oʼrtacha 50 dollarni tashkil qilsa, АQSh, Yaponiya yoki boshqa rivojlangan mamlakatlarda kamida 5000 dollarni tashkil qiladi); ■ dunyoning turli mamlakatlari va mintaqalaridagi aholining oʼsish nisbati bir xil emasligi (masalan, Hindistonning aholisi yiliga 18-19 mln. kishiga koʼpaysa, Yaponiya, Frantsiya, Italiya kabi jahonning rivojlangan mamlakatlarida aholining tugʼilish darajasi ancha pastlaganligi sababli iqtisodiyot tarmoqlarini yangi ishchi-mutaxassislar bilan toʼldirishi lozim); ■ biror bir mamlakatda iqtisodiy taraqqiyot va xususan, sanoat taraqqiyoti darajasidagi tafovutlar (amaldagi tajriba shuni koʼrsatadiki, ishchi kuchi asosan turmush darajasi past boʼlgan mamlakatlardan shu darajadan yuqoriroq boʼlgan mamlakatlarga migratsiya qiladi, masalan, sanoat sohasida xitoylik yoki vьetnamlik mutaxassislarning Singapur yoki Janubiy Koreya iqtisodiyotidagi sanoat tarmoqlarida faoliyat koʼrsatishi); ■ ayrim mamlakatlarda, avvalo, kam rivojlangan mamlakatlarda mavjud boʼlgan surunkasiga ishsizlik; ■ kapitalning xalqaro harakati hamda xalqaro korporatsiyalar faoliyati (maʼlumki, korporatsiyalar ishchi kuchini kapitalga yaqinlashtiradi, yoki oʼz kapitalini mehnat resurslari koʼp boʼlgan mintaqalarga olib boradi), ishchi kuchining kapital bilan birlashib ketishiga koʼmaklashadi
Ishchi kuchining eksporti milliy iqtisodiyotning quyidagi yoʼnalishlariga oʼzining ijobiy taʼsirini oʼtkazadi: • xalq farovonligini oʼsishiga va iqtisodiy taraqqiyotni rivojlanishi; • ichki va tashqi pul-moliya bozori munosabatlariga ijobiy taʼsir qilishi, • mamlakat mehnat bozorida inson kapitali oʼsishi; • xorij mamlakatlarda ish bilan band boʼlish va ularning kasbiy malakasini yanada oshishi; • zamonaviy texnologiya va ilgʼor texnikani oʼrganishi va oʼzlashtirishi; • tadbirkorlik madaniyatini va tajribasini boyitishi