1-hisoblash grafik ishi bajardi: 203 b va iq talabasi To’lqinov Javohir Qabul qildi : Ismailov k shif №: 313211101239

III. HAR BIR ORALIQDAGI BO’YLAMA KUCHLANISHLARNI ANIQLASH VA EPYURASINI QURISH.
Normal kuchning qurilgan epyurasidan xulosa qilib shuni aytish mumkin: birinchi va to‘rtinchi oraliqlar cho‘zilishga, ikkinchi va uchinchi oraliqlar esa siqilishga ishlaydi.
Normal kuchlanishlar miqdorini oraliqlar boshidagi va oxiridagi qiymatlarini aniqlaymiz va uning epyurasini quramiz:

Normal kuchlanishning qurilgan epyurasidan xulosa qilib shuni aytish mumkin: eng katta normal kuchlanish uchinchi oraliqning oxirgi nuqtadan o‘tuvchi kesimda hosil bo‘lar ekan. barcha oraliqlar cho‘ziladi
IV. HAR BIR ORALIQDAGI ABSOLYUT BO’YLAMA CHO’ZILISH SIQILISHLARNI ANIQLASH.
Brusning har bir pog‘onasi absolyut bo‘ylama deformatsiyasini aniqlaymiz:
- birinchi pog‘onaning absolyut bo‘ylama cho‘zilish deformatsiyasi quyidagiga teng bo‘ladi:

- ikkinchi pog‘onaning absolyut bo‘ylama cho‘zilish deformatsiyasi quyidagiga teng bo‘ladi:

- uchinchi pog‘onaning absolyut bo‘ylama cho‘zilish deformatsiyasi quyidagiga teng bo‘ladi:



_{Bu 1-masalada faqat bitta 1-chizma chiziladi boshqalari chizilishi shart emas.
2-masala. 2-chizma ko‘rsatilgandek yuklangan, pog‘onali ko‘ndalang kesimli po‘lat brus uchun (xususiy og‘irligi hisobga olmagan holda) quyidagilar talab etiladi:}

1. 
   _{Tanch reaksiyalari aniqlansin;}
   
2. 
   _{Bo‘ylama kuch va normal kuchlanish epyurasi qurilsin;}
   
3. 
   _{Kesimning ko‘chish epyurasi qurilsin.}
   

_{Shifr 39–ab bo‘yicha olingan ma’lumotlar:}



CHizmadan ko‘rinadiki, ikki uchi bilan qistirib mahkamlangan pog‘onali brus uzunliklar bo‘lgan uchta oraliqdan iborat ekanligi. Masalamiz statik aniqmas bo‘lganligi uchun uning quyidagi to‘rt tomonini qaraymiz.
Yechish:
I. Masalaning statik tomonini qaraymiz. Sirtqi kuch ta’siridan sterjen tayanchlarida noma’lum reaksiya kuchlari hosil bo‘ladi, ularning ikkalasi ham pastga yo‘nalgan deb qabul qilamiz. Tayanchlardan birini, ya’ni patki yoki yuqorigi tayanchni tashlab yuboramiz, ya’ni ekvivalent sistema tanlaymiz va uni noma’lum reaksiya kuchi bilan almashtiramiz (2,a)-chizma).
Barcha kuchlar bitta to‘g‘ri chiziqda yotgani uchun statikaning bitta tenglamasini tuzamiz, qolgan tenglamalari o‘z-o‘zidan qanoatlatiriladi:
_(1)
Bu tenglamada ikkita va noma‘lumlar bo‘lgani uchun masala bir marta statik aniqmas
II. Masalaning geometrik tomonini qaraymiz. Sterjenning har ikkala uchi mahkamlanganligi sababli uning umumiy uzunligi o‘zgarmaydi, ya’ni
(2)
III. Masalaning fizik tomonini qaraymiz. Guk qonunidan foydalanib, va kuchlar ta’sirida hosil bo‘lgan deformatsiya quyidagicha ifodalanadi:


(3)
IV. Sintez. Hosil qilingan (3) tenglamadan noma’lum reaksiya kuchi ni topamiz:

va uni (1) tenglamaga ni qiymatini qo‘yib, noma’lum reaksiya kuchi ni topamiz:

Sterjenning oralig‘idagi zo‘riqish kuchini aniqlash uchun kesish usulidan foydalanamiz, ya’ni oraliqning biror kesimidan uni I-I tekislik bilan ikki qismga ajratamiz va o‘ng qismini olib qolib, uning uchun statikaning muvozanat tenglamasini tuzamiz:
birinchi oraliq o‘zgaradi

ikkinchi oraliq o‘zgaradi

uchinchi oraliq o‘zgaradi

Har bir oraliqdagi normal kuchlanishlarni quyidagi formulalardan aniqlaymiz:
birinchi oraliq o‘zgaradi

ikkinchi oraliq o‘zgaradi

ikkinchi oraliq o‘zgaradi

Bo‘ylama kuch va kuchlanish epyuralarini qurish uchun brus o‘qiga parallel qilib sanoq (nol) chiziqni olamiz. Aniqlangan bu musbat son qiymatlarni sanoq chiziqning tegishli nuqtalariga masshtabda o‘ng tomoniga, agar manfiy bo‘lsa chap tomoniga perpendikulyar ravishda o‘lchab qo‘yamiz va ularni tutashtirib brus o‘qiga perpendikulyar bo‘lgan chiziqlar bilan shtrixlaymiz.
Barcha oraliqlar uchun absolyut bo‘ylama cho‘zilish (siqilish) deformatsiyalarini tajriba asosida olingan Guk qonunidan foydalanib aniqlaymiz:


Ko‘chish epyuralarini nuqtalarining ko‘chishlari orqali quramiz.
Brus kesimlarining ko‘chishlarini aniqlaymiz:
Brus nuqtasining ko‘chishi nolga teng bo‘ladi, chunki bu kesim qistirib mahkamlangan.
Birinchi oraliqning oxirgi nuqtasining ko‘chishi birinchi oraliqning absolyut bo‘ylama deformatsiyasiga teng bo‘ladi:

_Ikkinchi oraliqning oxirgi nuqtasining ko‘chishi nuqta ko‘chishi va ikkinchi oraliqning absolyut bo‘ylama deformatsiyasi yig‘indisiga teng bo‘ladi:

Uchinchi oraliqning oxirgi nuqtasining ko‘chishi nuqta ko‘chishi va uchinchi oraliqning absolyut bo‘ylama deformatsiyasi yig‘indisiga teng bo‘ladi: