1-ilova o‘zbekistonrespublikasimaktabgachata’limvazirligi

4.5.Rivojlantiruvchio‘qitishmuhiti

Bufaollikninghar-xilturlaribilanto‘ldirilganta’limjarayoniniamalgaoshirishbo‘lib, ufunksionallik, bolalaruchunqo‘llanmalarvamateriallarningommabopligi, ko‘pbo‘g‘inlilik (turlicharivojlanishdarajasigaegabolalarningo‘z-o‘ziniyuzagachiqarishlarinita’minlaydi) vako‘pfunksionallilik (bolalarningharxilfaoliyatturlarigajalbetilishinita’minlaydi) bilanajralibturadiganrivojlantiruvchimuhitningratsionaltashkiletilishinitalabqiladi. Buayniqsa, kattamaktabgachayoshdagibolalarningmazmunlimustaqilfaoliyatiuchuno‘tamuhimdir.
Guruhxonasidabolalarningo‘zqiziqishlaribo‘yichaerkinmustaqilfaoliyatuchunmaydonchaajratiladi. Busyujetlio‘yin, tajribavasinovlarnio‘tkazish, stolustidagivadidaktiko‘yinlar, konstruksiyalarniyasash, qo‘lmehnativabadiiyfaoliyatuchunajratilganpaststellajlar, shkafchalar, shuningdek, kitoblarvaalьbomlarnibemaloltomoshaqilish, o‘qishmumkinbo‘ladigankitoblarburchagibo‘lishimumkin.
Guruhxonasiningjihozlanishio‘zichigabolalarningko‘zbilanyaxshiko‘raoladigan, yaqinkelib, ko‘ribchiqishmumkinbo‘ladiganbalandlikdaosilganyarimsharlarxaritasini, O‘zbekistonxaritasini, globuslarni, harakatlanadiganikkitomonlamayozuvtaxtasiniolishilozimbo‘lib, ulardanrasmchizish, yozishuchunmashg‘ulotlardahamdasxemalarni, illyustrativmateriallarnivashukabilarninamoyishqilishuchunstendsifatidafoydalanishmumkin. YOzuvtaxtasidanbarchabolalarhardoimfoydalanaoladiganbo‘lishikerak.
Guruhlarxonalaridagistenlardavafoyedabolalarningishlariekspozitsiyalarini, shuningdek, ularmashg‘ulotlardakattayoshlilarbilanbirgalikdatayyorlaganjadvallar, pannolarvashukabilarnijoylashtirishimkoniyatiniko‘zdatutmoqkerak.
Maktabgachata’limtashkilotchihududidagiguruhlardagiholatshundayyaratiladiki, bungako‘raubolaningtanlovnimustaqilamalgaoshirishiimkoniniberishilozim. Harbirguruhningxonasibinechtamarkazlargaajratilishimumkinbo‘lib,ularningharbiridao‘rganishvao‘ynash, tajribavasinovo‘tkazish, boshqabolalarvakattalarbilano‘zaroharakatqilishuchunetarlichamiqdordagimateriallarmavjudbo‘ladi. Harxilguruhlardamarkazlardagito‘plamlarbolalarningyoshi, qiziqishlari, ehtiyojlarigabog‘liqholdaturlichabo‘lishi, vaqto‘tishibilanularalmashtirilishi, birmarkazboshqasigatransformatsiyalanishimumkindir. Masalan, syujetli-rollimarkazibirvaqtningo‘zidatasviriyfaoliyatmarkazibo‘lishi, boshqavaqtdaesakitoblarnitomoshaqilishvao‘qishmarkazibo‘lishimumkin. Lekinkitoblarnitozahavodahamo‘qishmumkin, shuninguchunmaktabgachata’limmarkazihududinihamrivojlantiruvchimuhitningmuhimtarkibiyqismisifatidaolibqarashkerakbo‘ladi. Maktabgatayyorlashbo‘yichaguruhlarda 5 tadankambo‘lmaganturlixilfaoliyatmarkazlariniko‘zdatutishtavsiyaqilinadi⁴.
Mahalliyxudud (mahalla)ningresurslarinihamyoddanchiqarmasliklozim, shuninguchunpedagogbolalarbilanmuzey, park, fermaga, tomorqagasayohatlarnitashkiletishi, mehmongachaqirishnirejalashtirishilozimbo‘ladi.
Dasturrivojlantiruvchimuhitdegandanafaqatmaktabgachata’limtashkilotixonalarini, balkiungayondoshhududlarning, shuningdek, mahalliyxudud (mahalla)ningresurslarininghamtushunilishinitaklifqiladi.