5.7-rasm. Iste`molchining tanlov sohasi
Byudjet chegarasi tenglamasi grafikda chizig`ini beradi, bu chiziqga byudjet chizig`i deyiladi.
Byudjet chizig`i quyidagi tartibda aniqlanadi va tenglamasini quyidagicha yozamiz:
,
bu erda - - byudjet chizig`ining burchak koeffitsienti, u byudjet chizig`ining o`qiga nisbatan yotiqligini ifodalovchi kattalik (grafikda ). Byudjet chegarasi tenglamasida bo`lganda, bo`ladi va bu holda barcha daromad ne`matga sarflanadi (grafikda nuqta bo`lib, uning koordinatalari va u miqdorda sotib olinadi).
Endi desak, , bu holda barcha daromad ne`matni sotib olishga sarflanadi va u miqdorda sotib olinadi (grafikda nuqta). Demak, byudjet chizig`i koordinatalar o`qini va nuqtalarda kesib o`tadi. Byudjet chizig`idagi nuqtalarda daromad to`liq sarflanadi. SHtrixlangan sohadagi nuqtalarda (masalan, nuqtada) daromad to`liq sarflanmaydi. Agar tanlov nuqtasi byudjet chizig`idan o`ng tomonda yotsa ( nuqta) daromad ushbu nuqtaga to`g`ri keladigan ne`matlar kombinatsiyasini sotib olishga etmaydi.
Byudjet chizig`ining manfiy yotiqligi, absolyut qiymati bo`yicha tovarlar nisbati ga teng (bu kattalik bo`lib, yoki ).
Byudjet chizig`i tenglamasidan ekanligini ko`ramiz. kattalik iste`molchining tovardan qo`shimcha bir birlik sotib olishi uchun qancha tovardan voz kechish mumkinligini ko`rsatadi.
3. Iste`molchining muvozanatlik sharti.
Iste`molchining tanlovi masalasi ikkita ne`mat uchun quyidagicha qo`yiladi. Iste`molchining daromadi berilgan, sotib olish mumkin bo`lgan ne`matlar narxi mos ravishda va deylik. U holda iste`molchi o`zining daromadi ga ko`ra birinchi va ikkinchi ne`matlardan shunday va miqdorda sotib olinsinki, natijada ulardan oladigan umumiy naf maksimal bo`lsin (naflik funktsiyasi maksimal qiymatga erishsin):
,
bo`lsin, quyidagi shart bajarilsin:
,
va .
Iste`molchining tanlov masalasini echilishini grafikda ko`rib chiqamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |
