5.2-rasm. Befarqlik egri chiziqlari.
Befarqlik egri chizig`i - bu iste`molchi uchun bir xil naf beruvchi ne`matlar kombinatsiyalarini ifodalaydi. Faraz qilaylik, - gumma, - fanta ichimligi.
5.3-rasm. Gumma va fanta ichimligi uchun befarqlik egri chizig`i.
5.3-rasmdagi grafikda bitta gumma bilan uchta fanta ichimligi ( nuqta) beradigan naf, 2 ta gumma bilan 2 ta fanta ichimligi ( nuqta) beradigan nafga teng. Demak, befarqlik egri chizig`i bir xil naf beradigan gumma va fanta ichimliklari kombinatsiyalari nuqtalaridan iborat. Befarqlik egri chiziqlar majmuasi befarqlik egri chiziqlari kartasini beradi (7.4-rasm).
5.4-rasm. Befarqlik egri chiziqlari kartasi.
Befarqlik egri chiziqlari bir-biri bilan kesishmaydi. Befarqlik egri chiziqlari qanchalik o`ngda va tepada joylashgan bo`lsa, unga to`g`ri keladigan naflik shuncha yuqori bo`ladi: Masalan, 3.5-rasmdagi befarqlik egri chiziqlari joylashuviga ko`ra deb yozish mumkin.
Ne`matlarning bir-birini o`rnini bosishi. Ne`matlarning bir-birini o`rnini bosish zonasi deb - bir ne`mat bilan ikkinchi ne`matni samarali almashtirish mumkin bo`lgan oraliqga aytiladi (5.5-rasm).
5.6-rasm. Almashtirish zonasi.
Rasmdagi ga teng bo`lgan ne`matning miqdori iste`molchi uchun shunday zaruriy minimal miqdor hisoblanadiki, u ushbu miqdordagi ne`matning o`rniga ne`matdan qancha ko`p taklif qilinmasin voz kecha olmaydi. Xuddi shunday miqdorga teng bo`lgan ne`matning miqdori ham iste`molchi uchun zaruriy minimal miqdor hisoblanadi. va ne`matlarning o`zaro almashish sohasi bo`lib oraliq hisoblanadi. Bu oraliqda, bu ikki ne`matning bir-biri bilan almashtirish mazmunga ega.
Chekli almashtirish normasi. Befarqlik egri chizig`ining pastga tomon yotiqligi ne`matni ne`mat bilan chekli almashtirish normasini ifodalaydi. Chekli almashtirish normasi odatda bilan belgilanadi. Chekli almashtirish normasi ning miqdori gorizontal o`q bo`yicha ifodalangan ne`matning bir birligi uchun, vertikal o`qda ifodalangan ne`matning qancha miqdoridan voz kechish mumkinligini ko`rsatadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
