1. Iqtisodiy rivojlanish bosqichlari Tarixiy-formatsion yondoshuv

2. Tarixiy-formatsion yondoshuv

2.Jamiyat rivojlanishi bosqichlariga texnologik yondoshuv xam maʼlum bir okim hisoblanadi. Ular jamiyat tarixiy rivojlanishi davomida ruy berayotgan oʼzgarishlar koʼlami va harakterini yaxshirok tushunib olish uchun ishlab chiqarishning turli texnologik usullarini tahlil etish, mashinalashgan ishlab chiqarishning vujudga kelishi va rivojlanish tarixiga murojaat qilish zarur deb hisoblaydilar.

Har bir davrda va makonda amal kilayotgan Iqtisodiymunosabatlar majmuasi - iqtisodiyni tashkil qilish shakllari, xoʼjalik mexanizmi va Iqtisodiymuassasalar bilan birgalikda Iqtisodiytizimni tashkil qiladi.
Iqtisodiy nazariyada koʼpincha Iqtisodiytizim tushunchasini ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanish darajasi bilan bogʼlab turkumlashga harakat kilinadi. Shu asosda dunyodagi rivojlangan mamlakatlar Iqtisodiytizimining uchta nusxasiga kiritiladi: anʼanaviy iqtisodiy, maʼmuriy buyrukbozlik iqtisodiyi va bozor iqtisodiyi tizimlari.
Аnʼanaviy iqtisodiy - deyarli xamma mamlakatlar bosib oʼtgan tarixiy tizimdir. U xozirgi davrda xam koʼplab Iqtisodiyjihatdan kam rivojlangan mamlakatlarda mavjud boʼlib, ularda urf-odatlar, udumlarga, anʼanalarga asoslangan Iqtisodiyjarayonlarga amal qiladi.
Bozor iqtisodiyiga qarama-qarshi tizim, maʼmuriy-buyrukbozlik iqtisodiyi hisoblanadi. Bu tizim amalda barcha moddiy resurslarga ijtimoiyaniqroqi davlat mulkchiligining xukmronligi va maʼmuriy organlar tomonidan Iqtisodiyqarorlarning markazlashgan tartibda sabul silinishi bilan harakterlanadi. Foydalanadigan resurslarning xajmi, mahsulotning tarkibi va tatssimlanishi, ishlab chiqarishni tashkil qilish kabilarga tegishli barcha muhimqarorlar markaziy boshqarish organlari tomonidan sabul silinadi.
Iqtisodiy rivojlanishda muhimbosqichhisoblangan tizim bozor iqtisodiyi tizimidir.
Bozor iqtisodiyi tizimi asosan ikki bosqichga egadir. Birinchisi erkin raqobatga asoslangan klassik bozor iqtisodiyi boʼlib, baʼzi adabiyotlarda uni sof kapitalizm deb xam yuritiladi. Ikkinchisi esa xozirgi zamon rivojlangan bozor iqtisodiyi boʼlib, uni aralash iqtisodiy tizimi deb xam yuritiladi.
Iqtisodiy munosabatlarning takomillashuvi iqtisodiytarmoqlarini texnik jihatdan yangilash va qaytaqurollantirishni tatsozo qiladi. Ushbu jarayonda amalga oshirilayotgan ishlar ijtimoiy hayotimizning deyarli barcha jabxalarida tadbits etilib, samrab olinish koʼlamlari esa muntazam va bosqichma-bosqich kengaytirib borilmotsda. Milliy iqtisodiyningbarqarorva samarali rivojlanishini taʼminlash, uni rivojlangan mamlakatlar darajasiga kutarish, siyosiy va Iqtisodiyoʼzgarishlar, jahon bozori konʼyunturasidagi tebranishlar, intsiroz holatlariga nisbatan chidamligi, mustaqil rivojlana olish imkoniyat va salohiyatlari aynan iqtisodiydagi tub islohotlar natijalariga bogʼliqdir. Shuning bilan birga, iqtisodiyni modernizatsiyalash ijtimoiy hayotning boshqasohalaridagi oʼzgarishlariga xam chambarchas bogʼliq. Yaʼni, barcha soha va jabxalari oʼrtasida jadal olib borilayotgan modernizatsiyalash jarayonlarini amalga oshirish davomida izchillik va mantitsiy muvozanatni taʼminlash zarur. Shundagina koʼzlangan maqsad koʼtilgan samarani beradi. Eng avvalo, mamlakatimizda har bir soha buyicha davlat darajasidagi dasturlar sabul silinib, uning ijrosiga katta ahamiyat saratilayotganligidir. Jumladan, modernizatsiyalash natijalari ularots, zamonaviy va takomillashtirilgan texnika-texnologiyalar yordamida sifatli hamda eksportga moʼljallangan mahsulotlar ishlab chitsarilishiga erishilmotsda.