1. «Jarayonlar va qurilmalar» fanining mazmuni

54. Bir korpusli Bug‘latish qurilmalari xisobi. 
Ekstra bug` erituvchi, bug‘ bosimi, qaynash xarorati, depressiya, tenglama, issiqlik berish, 
issiqlik uzatish, issiqlik miqdori, isitish yuzasi, qurilmalarni tanlash 
Qurilmaning ishlash prisipi.   Markaziy sirkulyasiya trubasi bo‘lgan uzluksiz bo‘lgan 
bug‘latish qurilmasining ishlash prisipini ko‘rib chikamiz. 12.1 rasm. Qurilma asosan isitish 
kamerasi va separatordan iborat. Isitish kamerasi separatordan aloxida joylashgan bo‘lishi xam 

---

mumkin. Bunda isitish kamerasi va separator truba orqali birlashgan bo‘ladi. Kamera odatda 
to‘yingan suv bug‘ bilan isitiladi. Bug‘ trubalar tashqarisidagi bo‘shliqqa kiradi, bu yerda 
kondensasiyalash jarayoni yuz beradi va ajralib chiqqan issiqlik truba devorlari orqali eritmaga 
beriladi. Xosil bo‘lgan kondensat kameraning pastki qismida joylashgan patrubka orqali 
tashqariga chiqariladi. 
Moddiy balans. Dastlabki eritmaning miqdori G
b
(kg/s) uning boshlang‘ich 
konsentrasiyasi v
b
, quyuqlashtirilgan eritmaning miqdori G
k
(kg/s), uning oxirigi konsentrasiyasi 
esa v
k
(%) ga teng. Agar qurilmadan chiqarilayotgan erituvchi (ikkilamchi bug‘)ning miqdori 
W(kg/s) bo‘lsa, u xolda qurilmaning moddiy balansi quyidagi tenglama bilan ifodalanadi: 
G
b 
= G
k 
+ W
Issiqlik balansi. Quyidagi belgilarni qabul qilamiz: D-isituvchi bug‘ning sarfi; J
i 
– uning 
entalppiyasi; J- ikkilamchi bug‘ning entalpiyasi; i
b 
= s
b
t
b
- dastlabki eritmaning entalppiyasi; i
k 
= s
k
t
k
- quyuqlashgan eritmaning entalppiyasi; i=s’

 isituvchi bug‘ kondensatining entalppiyasi; 
s
b
, s
k
s

- dastlabki va quyuqlashgan eritma xamda kondensatning o‘rtacha solishtirma issiqlik 
sig‘imlari; t
b
, t
k
, 

- dastlabki va quyuqlashgan eritma xamda isituvchi bug‘ning to‘yinish 
xaroratlari. 
Issiqlikning kirishi va uning sarflanishi quyidagicha bo‘ladi: 
Issiqlikning kirishi 
Dastlabki eritma bilan…G
b
i
b
Isituvchi bug‘ bilan … D J
i
Issiqlik sarflanishi 
Quyuqlashgan eritma bilan … G
k
i
k 
Ikkilamchi bug‘ bilan… WJ
Quyuqlashish issiqligi…Q
kons. 
Atrof muxitga yo‘qotilgan issiqlik …Q
y.
Issiqlik balansi quyidagicha ifodalanadi:
G
b
i
b
+ DJ
i
= G
k
i
k
+ WJ +Di + Q
kons
+ Q
y 
Isitish yuzasi. Uzluksiz ishlaydigan bug‘latish qurilmasining isitish yuzasi issiqlik o‘tkazishning 
asosiy tenglamasi orqali topiladi: 
,
t
К
Q
F


(9) 
bu yerda Q – issiqlik sarfi; K – issiqlik o‘tkazish koeffisiyenti; 

t – xaroratlarning foydali farqi 
(jarayonning xarakatlantiruvchi kuchi)..