1. Jinsiy organiar. Birlamchi jinsiy hujayralarning kelib

Gametogenez jarayonining gormonal boshqarilish
Jinsiy hujayralarning yetishib chiqishi, birinchidan, nerv yo'li bilan boshqarilsa, ikkinchidan, gormonal yo'l bilan boshqariladi.
Urg'ochilik jinsiy siklning gormonal boshqarilishi. Gormonlar jinsiy siklni koordinasiyalovchi, murakkab omil hisoblanadi. Ko'payish jarayonida gormonlarning ahamiyatiga oid dastlabki ma'lumotlar 1920-1940 yillarda olindi vagipofiz bilan jinsiy organlar gonnonlarining aloqasi aniqlandi.
Gipoflzning funksiyasi bosh miyaning gipotalamus qismi bilan boshqariladLGipotalamus ishlab chiqargan gonadoliberin gormonlar, gipofiz oldingi qismining gormon ishlab cMqarishini tezlashtiradi.
Qo'ylarda ovulyasiya jarayonini tezlashtiruvchi gormonlar ishlab chiqarilishi, asta-sekinlik bilan kunduzning qisqarishi, ya'ni kuz kelishi bilan tezlashsa, quyonlarda qo'shilish jarayoni ovulyasiyani tezlashtiradigan gormonlarni ko'proq ishlab chiqarilishiga ohb keladi. Ba'zi organizmlarda o'pishish bujarayonnitezlashtiradi.Buomillar gipotalamus orqali, gipofizga ta'sir etadi.
Tuxumdon siklik ravishda estrogen (follikula ishlab chiqaradigan), progesteron (follikula o'rnida hosil bolgan sariq tana bezi ishlab chiqaradigan) gormonlarini ishlab chiqaradi. Bu gormonlar navbat bilan ishlab chiqariladi va ta'sir etadi.
Jinsiy hujayralaraing rivojlanishi
Jinsiy hujayralar jinsiy bezlardan, ya'ni spermatozoid urug'dondan, tuxum hujayra esa tuxumdondan yetishib chiqadi.
Jinsiy hujayralarning rivojlanishi gametogenez deyiladi. Speimatozoidlaming rivojdanishi spermatogenez deb ataladi. Spermatogenez yunoncha Sperma - urug', genesis - rivojlanish degan ma'noni biidiradi.
Tuxum hujayraning rivojlanishi ovogenez deb ataladi. Ovogenez yunoncha ovum - tuxum, genesis - rivojlanish degan ma'noni biidiradi.
Jinsiy hujayralarning rivojlanishi ularning urug'lanishiga va embrionning bundan keyingi taraqqiyotiga tayyorgarlik bosqichi hisoblanadi. Bunda yadro moddalari reduksiyalanadi, ya'ni kamayadi, hujayraning meyoz bo'linishi sodir bo'ladi.Spermatogenez. Spermatogenez 4 ta davrga bo'linadi:

1. 
   Ko'payish.
   
2. 
   O'sish.
   
3. 
   Yetilish.
   
4. 
   Shakllanish yoki spermiogenez.
   

Foydalanilgan adabiyotlar


1.Tokin B.P. Obshaya embriologiY. M., «Visshaya shkola», 1987.
2.Gazaryan K.G., Belousov L.V. Biologiya individualnogo razvitiya jivotnix. M., «Visshaya shkola», 1988.
3.Salixbayev I.K. Individual taraqqiyot biologiyasi. Toshkent, ToshdU, 1988.
4.Salixbayev I.K. Rivojlanish biologiyasi. Toshkent, ToshdU, 1992.
5.Novikov N.I., Svyatenko YE.S. Rukovodstvo k laboratornim zanyatiyam po gistologii i embriologii. M., 1984.
6.Yarigin V.N. i dr. Biologiya v 2-x knigax. M., «Visshaya shkola», 1999.