1. Kasbiy pedagogika fanining ob’ekti va maqsadi, vazifalarini izohlang!

5. Кўргазмали ва амалий методларни изоҳлаб беринг? Кўргазмали метод
Инсоннинг ташқи оламни сезишининг энг муҳим органи – кўздир.
Олимларнинг фикрича, 80% информация кўз орқали тушади, 80% иш
операциялари кўз орқали қилинади. Мана шулардан кўришимиз мумкинки,
таълим жараѐнида кўргазмали метод катта аҳамиятга эга.
Умумтехник ва касб таълими фанлари бўйича кўргазмали методлар,
табиий (асбоб, дастгоҳ, деталл, жиҳоз, материал намуналари) ва тасвирий
(плакатлар, модел, макет, схема, кино-видеофильм, кино проекция,
компьютер, мультимедиа). Ўқитувчи мавзуни тушунтиришда кўргазма
сифатида ѐки бир хил ҳолларда ўрганилаѐтган фан бўйича аниқ кўргазма
сифатида, янги ахборотларни беришда кўргазмали методлар жуда қулайдир.
3. Амалий метод.
Машқ амалий методнинг асоси ҳисобланади. Машқ ўтказишнинг
асосий мақсади ўқитиш жараѐнида таълим олувчилар техника ва касбий
фанлар бўйича эгаллаган билимларини амалиѐтда қўллай билишни
ўргатишдир. Таълим олувчиларнинг билимларни мустаҳкамлашда ҳам
машқларнинг ўрни каттадир. Ҳамма машқларни 3 та асосий типга келтириш
мумкин: репродуктив, бадиий, изланувчанлик.


Билет №30
1. Касб-ҳунар таълими ва ишлаб чиқариш ўртасидаги алоқадорлик ҳамда узвийлик нима?
2. Босқичли ўқитиш нима?
3.Ишлаб чиқариш таълими қандай даврларига бўлинади?
4. Кўргазмали ва амалий методларни изоҳлаб беринг?
5. Суҳбат методига нималар киради?
1. Касб-ҳунар таълими ва ишлаб чиқариш ўртасидаги алоқадорлик ҳамда узвийлик нима? Rivojlanishning ilk bosqichlaridaѐq kasbiy pedagogik faoliyat o‘z
o‘rnini topib oldi. Bugungi kunga kelib ilm va fan, ishlab chiqarishning
o‘zaro bog‘liqligini hamda malakali pedagogik va ishlab chiqarish xodimi bu
sohalarda o‘zining bir-biriga ta’sirini ko‘rsatib kelmoqda. Buni yana ham
samarali shakllantirish uchun kasb-hunar ta’limi va ishlab chiqarish
o‘rtasidagi aloqadorlik hamda uzviylikni yo‘lga qo‘yishimiz lozim:
Ular quyidagilardan iborat:
Ishlab chiqarish turiga qarab ishchilarni shu sohaga tayѐrlash.
Ishlab chiqarish turiga qarab o‘qitish dasturlari 3 ta katta guruhlarga
bo‘linadi. 1. YAkka holda. 2. Guruhlab. 3. Ommaviy.
Ishlab chiqarishning har bir turi o‘zining texnik jaraѐnlariga ega
bo‘lib, shu bilan birga o‘zining formalariga ega. Ishlab chiqarishning u ѐki
bu turi bo‘lishdan qatiy nazar bir o‘zining uchta ishlab chiqarish turi
mavjud bo‘lishi mumkin.
YAkka holda ishlab chiqarish - o‘z xarakteriga ko‘ra o‘zining afzalliklariga ega bo‘lib, u ѐki bu operatsiyalarni universal uskunalarda bajarish
imkonini berib mahsulotga qo‘iiladigan turli talablarni aniq bajarish
imkonini beradi. Ishlab chiqarishning bu turi muta-xassisdan o‘lchov
asboblaridan to‘g‘ri foydalana bilishni talab etadi.
Guruhlab - bu tur yakka xrlda ishlab chiqarishdan ozgina farq qilib,
bunda chiqariladigan mahsulot donalab emas, balki qism - qism qilib ishlab
chiqarishga mo‘ljallangan bo‘ladi. Har bir ishlab chiqilgan maxsulot turi
bir nomda va bir xil o‘lchamlarda bo‘ladi. Har bir operatsiya alohida-alohida
uskunalarda bajariladi. Bu erda ishlab chiqarish xizmati ko‘rsatish yahni
moslash, sozlash, kichik ta’mirlash ishlari maxsus ishchilarga yuklatiladi.
Ommaviy - ishlab chiqarish va ularninig ish joylarida tinimsiz
ravishda qaytarilishi bilan bu operatsiyalar ish joyida xarakterlanadi.
Uchastka va sexlardagi asboblarni sifati ularni tipi, jamlanishi va
samaradorligi ishlab chiqarilaѐtgan maxsulotga mos bo‘lishi shart.
Ishlab chiqarish jaraѐnida ishchi kasbini uyg‘unlashtirilgan holda
mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish bo‘yicha bilim darajasi
aloqadorligini ishda davom etirish lozim.
Ishlab chiqarish jaraѐnida mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish
ishchilar uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Qisqa tarixiy davr ichida
avtomatlashtirishning rivojlanish bosqichlarini ko‘rishimiz mumkin.
1-bosqichda butunlay avtomatlashtirish ѐki yarim avtomatlashtirish,
maxsus ѐki universal uskunalar ish jaraѐni.
2-bosqichda moslamalar va transportlar orasida o‘zaro bog‘liqlikni
hosil qilish.
3-bosqichda ishlab chiqarilaѐtgan mahsulot sifatini va o‘lchamlarini
nazorat qilish uchun maxsus o‘lchovchi va mexanik boshqaruvchi.
4-bosqichda dasturlashtirilgan boshqaruv avtomatik qurilmalari, ular
o‘z-o‘zini sozlash xususiyatiga ega.
5-bosqichda maxsus ishlab chiqarishga kibernetik va EHM
mashinalardir. Ish jaraѐnida ishchilarni vazifasi hisob-kitob va
boshqarib borish hamda nazorat qilishdir.