1. Kimyodan masalalar yechishning kimyoni oʻqitishdagi ahamiyati va roli. Fanni oʻqitishdan maqsad

Kislotalar: H₂SO₃, H₂СO₃, HF, HNO₂, HClO, H₂S, CH₃COOH, HCN.

Gidroksidlar: NH₄OH и ishqoriy va ishqoriy-yer metallarning gidroksidlaridan tashqari barcha gidroksidlar.

Masala. Konsentratsiyasi 0,5 mol/l bo‘lgan ammiak eritmasining dissotsilanish darajasini (%) hisoblang. ( K_diss = 2 ∙ 10^–6 )
Yechish.: .: .: 0,002 =0,2 %
36. Suvning ion koʻpaytmasi. Vоdоrоd koʻrsаtgich. pH va pOH koʻrsatgichlarni aniqlash va ularning dissotsiyalanish darajasi bilan bogʻliqligiga doir masalalar yechish. Suvning ion ko’paytmasi
Suv juda kuchsiz elektrolit bo’lsa ham oz miqdorda dissotsilanadi. Bu jarayon qaytar xususiyatga ega bo’ladi: 2H₂O ⇄ H3O⁺ + OH^– yoki sodda ko‘rinishda H₂O ⇄ H⁺ + OH^– “, shu sababli bu jarayon uchun muvozanat konstantasi [K_{H_2O}={[H^+][OH^-] [H_2O] K_H2O qiymati 22 °C da 1,8*10^-16 ga teng ekanligi tajribalarda aniqlangan. 1000 ml suvdagi dissotsilanmagan suv molekulalarining modda miqdori [H₂O] = 1000/18=55,56 mol kat­taligini yuqoridagi formulaga qo‘ysak [K_{H_2O}={[H^+][OH^-] [55.56]}=1.8*10^{-16]] yoki K =[H⁺][OH^–] =1,8 •10^-16 • 55,56= 1 •10^-14 ni olamiz. [H⁺][OH^–] ni suv­ning ion ko’paytmasi deb ataladi va uning qiymati faqat temperaturaga bog’liq: 0°C da 1,14*10^-15 dan 100 °C da 5,9*10^-13 gacha (518 marta) ortadi. Suvga kislota qo‘shilganda [H⁺] ionlar konsentratsiyasi ortadi, (HO^–] ion­lari miqdori kamayadi, lekin ular ko‘paytmasi uchun toza suvdagi qiymati saqlanib qoladi.
Masalan, eritmada [H⁺]=1* 10^-3 mol/l bo‘lsa, unda [HO^–] konsentratsiyasi
Masala.
pH qiymati 1 ga teng bo‘lgan 500 ml eritmaga necha gramm natriy gidroksid qo‘shilsa, pH qiymati 12 ga teng bo‘ladi?
Yechim.: n= Cm*V
Cm=0.1 =0,05 Cm= 0,01 = 0,005
V =0.5 V= 0,5
n= 0,005+0,05 = 0,055 m= 0,055 *40= 2,2 g

37. Eruvchаnlik koʻpаytmаsiga doir masalalar yechish.