1-Laboratoriya ishi Mavzu: Sifat reaksiyalarini bajarish texnikasi. Laboratoriyada ishlashning umumiy qoidalari

Cl^- IONINING REAKSIYALARI
Xlorid-ion Cl^- xlorid kislotaning anionidir. Bu eng kuchli kislotalardan biri, kuchli asos kationlaridan hosil bo`lgan. Uning tuzlari gidrolizga uchramaydi. Ko`pgina xloridlar suvda yaxshi eriydi, kumush, simob (1) va qo`rg`oshin xloridlari qiyin eriydi.
1. Kumush nitrat AgNO₃. C1^- ioni bilan kumush xloridning oq suzmasimon cho`kmasini beradi:
NaCl + AgNO<sub>3</sub> = AgCl↓ + NaNO<sub>3</sub>
Ag<sup>+</sup> + Cl<sup>-</sup> = AgCl↓
Cho`kma nitrat kislotada erimaydi, biroq, ammiakda kompleksli birikma hosil qilib oson eriydi;
AgCl↓ + 2NH₃ = [Ag(NH₃)₂]Cl
Kumush xloridning ammiakli eritmasiga konsentrlangan nitrat kislota qo`shilganda cho`kma yana qaytadan ajraladi:
[Ag(NH₃)₂]Cl + 2HNO₃ = 2NH₄NO₃ + AgCI↓
Reaksiyaning bajarilishi. Natriy xlorid eritmasining 2 tomchisiga kumush nitrat eritmasidan 2 tomchi qo`shiladi. Cho`kma tushgan eritmaga cho`kmaning to`la erigunicha konsentrlangan ammiak eritmasi qo`shiladi. Hosil qilingan eritma konsentrlangan nitrat kislota bilan kislotali muhitga keltiriladi va cho`kma tushishi kuzatiladi.
Br^- IONINING REAKSIYALARI
Br^- - ioni kuchli vodorod bromid NVr kislotaning anionidir. Bromidlar o`z xossalari va eruvchanligi bo`yicha xloridlarga yaqin.
1. Kumush nitrat AgNO₃ Br- ionlari bilan kumush bromidning sarg’ish oq cho`kmasini beradi:
NaBr + AgNO<sub>3</sub> = AgBr↓ + NaNO<sub>3</sub>
Ag<sup>+</sup> + Br<sup>-</sup> = AgBr↓
Cho`kma nitrat kislotada erimaydi, ammiakda yomon eriydi va natriy tiosulfat eritmasida yaxshi eriydi:
AgBr + Na₂S₂O₃ = NaBr + Na[Ag(S₂O₃)]
Reaksiyaning bajarilishi. Natriy bromid NaBr ning 4 tomchisiga kumush nitrat eritmasidan 4 tomchi qo`shiladi. Cho`kmali eritma ikki qismga bo`linadi. Bir qismiga natriy tiosulfat eritmasi, boshqasiga esa konsentrlangan ammiak eritmasi qo`shiladi va bu reaktivlarda AgBr cho`kmasining erishi solishtiriladi.
2. Xlorli suv bromid eritmasiga qo`shilganda undan erkin bromni ajratadi, u uglerod sulfidda yoki xloroformda erib, erituvchi qatlamni to`q sariq rangga bo`yaydi:
S1<sub>2</sub> + 2NaBr = 2NaCl + Vr<sub>2</sub>
Xlorli suv ortiqcha miqdorda bo`lsa rang yo’qoladi, chunki xlor brom bilan tiniqroq rangga ega bo`lgan brom xlorid BrCl ni hosil qiladi. Bu reaksiya Br- ioniga eng xarakterlidir.