1-Laboratoriya ishi Mavzu: Sifat reaksiyalarini bajarish texnikasi. Laboratoriyada ishlashning umumiy qoidalari

3. Natriy kobaltat geksanitrit Na₃[Co(NO₂)₆] kaliyning neytral yoki kuchsiz kislotali eritmasidan kaliynatriy kobaltgeksanitritni (sariq cho`kma tarzida) cho`ktiradi:
Na₃[Co(NO₂)₆] + 2KC1 = K₂Na[Co(NO₂)₆]↓ + 2NaCl
2K⁺ + Na⁺ + [Co(NO₂)₆]^3-= K₂Na[Co(NO₂)₆]↓
Xuddi shunday cho`kma ammoniy tuzlari bilan ham hosil qilinadi, shuning uchun reaksiyani ular yo’g`ida o`tkazish kerak. Bu juda sezgir reaksiya K<sup>+</sup> ioni uchun eng xarakterlidir.
Reaksiyaning bajarilishi. Kaliy tuz eritmasining 2 tomchisiga reaktivdan 2 tomchi qo`shiladi.
4. Mikrokristaloskopik reaksiya - natriy, qo`rg’oshin va misning uchlamchi nitriti Na<sub>2</sub>PbCu(NO<sub>2</sub>)<sub>6</sub> kaliy tuzlari bilan reaksiyaga kirishib qora yoki qo`ng`ir rangda kub shaklida xarakterli kristallar hosil qiladi (1-rasm).
2KS1 + Na<sub>2</sub>PbCu(NO<sub>2</sub>)<sub>6</sub> = K<sub>2</sub>PbCu(NO<sub>2</sub>)<sub>6</sub>↓ + 2NaCl
NH<sub>4</sub><sup>+</sup> ioni aniqlashga xalaqit beradi, chunki u bu reaktiv bilan xuddi shunday kristallar hosil qiladi.
Reaksiyaning bajarilishi. Predmet oynasiga 1 tomchi kaliy tuzining eritmasidan tomiziladi va ehtiyotlik bilan uni quriguncha parlatiladi. Sovutilgan qoldiq, 1 tomchi Na<sub>2</sub>PbCu(NO<sub>2</sub>)<sub>6</sub> reaktivi bilan ishlanadi va kristallarni mikroskop ostida ko`riladi.

1-rasm. K₂PbCu(NO₂)₆ kristallari

Na⁺ KATIONINING REAKSIYALARI

1. Alangani bo`yash reaksiyasi. Natriy tuzlari yoritilmagan gaz alangasini sariq rangga bo`yaydi. Reaksiya juda xarakterli va seziluvchan bo`ladi. Reaksiyani xuddi K⁺ ionlari uchun qilingan kabi bajariladi.
2. Kaliy geksagidroksostibiat K[Sb(OH)₆] natriy tuzlari bilan neytral va kuchsiz ishqoriy muhitda hosil bo`ladigan oq kristall cho`kmani beradi:
NaCl + K[Sb(OH)₆] = Na[Sb(OH)₆↓+ KS1
Na⁺ + [Sb(OH)₆]^- = Na[Sb(OH)₆]↓
Reaksiyani kislotali eritmada olib borish mumkin emas, chunki bunday holda metastibiat kislotaning amorf cho`kmasi ajralib chiqadi. Kuchli ishqoriy eritmalarda ham aniqlashni olib borish mumkin emas, chunki shunday sharoitlarda ham cho`kmaning eruvchanligi juda oshadi. Natriy geksagidroksostibiat suvda biroz eruvchanligi sababli Na⁺ ionga bo`lgan tekshirishni yetarli darajada konsentrlangan eritmada (0,5 n dan kuchsiz bo`lmagan eritmada) va sovuqda olib borish kerak. NH₄⁺ ionlarining bo`lishi aniqlashga xalaqit beradi, chunki ammoniy tuzlari ham reaktiv bilan oq cho`kma hosil qiladi.