2.
Nisbiy xatolik - absolyut xatolikni haqiqiy qiymatga nisbatini bildiradi va
foiz (%) larda ifodalanadi:
= [(A
x
- A
o
)/A
o
]∙100 = (
/A
o
)∙100%.
II.
О’lchash sharoiti tartiblariga kо’ra xatoliklar quyidagilarga bо’linadi:
I. Statik xatoliklar - vaqt mobaynida kattalikning о’zgarishiga bog’liq bо’lmagan
xatoliklar. О’lchash vositalarining statik xatoligi shu vosita bilan о’zgarmas
kattalikni о’lchashda hosil bо’ladi. Agar о’lchash vositasining pasportida statik
sharoitlardagi о’lchashning chegaraviy xatoliklari kо’rsatilgan bо’lsa, u holda bu
ma’lumotlar dinamik sharoitlardagi aniqlikni tavsiflashga nisbatan tadbiq etila
olmaydi.
II.
Dinamik xatoliklar - о’lchanayotgan kattalikning vaqt mobaynida о’zgarishiga
bog’liq bо’lgan xatoliklar sanaladi. Dinamik xatoliklarning vujudga kelishi
о’lchash vositalarining о’lchash zanjiridagi tarkibiy elementlarning inersiyasi
tufayli deb izohlanadi. Bunda о’lchash zanjiridagi о’zgarishlar oniy tarzda emas,
balki muayyan vaqt davomida amalga oshirilishi asosiy sabab bо’ladi.
III.
Kelib chiqishi sababi (sharoitiga) qarab:
asosiy;
qо’shimcha xatoliklarga bо’linadi.
Normal (graduirovka) sharoitda ishlatiladigan asboblarda hosil bо’ladigan
xatolik asosiy xatolik deyiladi. Normal sharoit deganda temperatura 20
S
5
S
havo namligi 65 %
15 %, atmosfera bosimi (750
30) mm.sim.ust., ta’minlash
kuchlanishi nominalidan
2 % о’zgarishi mumkin va boshqalar.
Agar asbob shu sharoitdan farqli bо’lgan tashqi sharoitda ishlatilsa, hosil
bо’ladigan xatolik qо’shimcha xatolik deyiladi.
IV.Mohiyati, tavsiflari, о’zgarish xarakteriga qarab va bartaraf etish
Do'stlaringiz bilan baham: |
