1. Mantiq fanining predmeti va tarkibiy qismlari Tushuncha va uning turlari

2. Izchillik qoidasi. Izchillik qoidasi fikrlarning ketma-ketligini ifodalaydigan mezon bo‘lib, u fikrlardan kelib chiqadigan xulosalarning mantiqiy bo‘lishi, fikrlarning bir-birini taqozo qilishi kabi talablardan iboratdir. Izchillik - fikrlardagi o‘zaro ichki bog‘lanishlarning mohiyatli ifodasidir. Unda tarixiylik va mantiqiylikning o‘zaro munosabati kabi aloqadorlik kuzatiladi.
3. Ziddiyatsizlik qoidasi. Fikrlar ziddiyasiz bo‘lgandagina muayyan ma’no kasb etadi. Chunki ziddiyatli fikrlaydigan kishining ishlari chalkash, tartibsizdir. Ziddiyatsizlik qoidasi faqat fikrlarga, nazariya sohasiga taalluqlidir. Borliqdagi voqea-hodisalar doimo ziddiyatli rivojlanadi. Borliq bizning tafakkurimizda tushuncha, hukm, xulosalar shaklida aks etadi. Biz shu tushuncha, hukm, xulosalarni ifodalashda ziddiyatga yo‘l qo‘ymasligimiz lozim.
4. Asoslanganlik qoidasi. Ushbu qoida har bir fikr inson ongida va nazariyada doimo ma’lum asosga ega bo‘lishini taqozo etadi. Asossiz fikr bo‘lmaydi. Har qanday fikr ma’lum faktlar, tajribalarga asoslangan bo‘lishi lozim. Masalan, «D.I.Mendeleyev davriy sistemasini yaratishdan oldin u ma’lum bilimlarni, tajriba natijalarini to‘plagan. Keyingina davriy sistema yaratgan».
Mantiqning tafakkur qonunlari bilan qoidalari aynan bir xil narsa bo‘lmasdan, ular o‘rtasida tafovut mavjud.
To‘g‘ri fikrlash qonunlari tafakkur shakllari orasidagi zaruriy, obyektiv munosabatlarni bildirsa, mantiqiy qoidalar esa subyektiv, insonning o‘z xohish-irodasi bilan bog‘liq fikrni ifodalaydi. Mantiqiy qoida fikrlar orasidagi bog‘lanishni real voqelikdan mustaqil ravishda ifoda esa, mantiqiy qonun mazkur munosabatni ana shu voqelikka vositali aks ettiradi. Mantiq qoidalari tafakkurga qo‘yiladigan ma’lum talablardir.
imtihon qaydnomalarini ko‘ramiz, bu dalilning o‘zi uning a’lochiligini isbotlaydi.
Asoslash bayon qilingan fikrning chinligini, chinligi ilgaridan aniqlangan fikrdan keltirib chiqarish orqali amalga oshiriladi. Tafakkurning bu xususiyati yetarli asos qonunida ifodalangan. Mantiqiy asos sifatida turli-tuman aksiomalar, qoidalar, qonunlar keltirilishi mumkin. Yetarli asos qonuni fikr yuritishda, ayniqsa, isbotlashda muhim ahamiyatga ega. U to‘g‘ri xulosa chiqarishda, fikrlash jarayonida uchraydigan ayrim xatolarni anglashda yordam beradi.