1-ma’ruza mavzu: farmatsevtik yordam fani va uning mazmuni. Retseptsiz dori moddalari bilan davolanadigan asosiy kasallik va patologik xolatlarda qayd etiladigan simptom va sindromlar haqida tushuncha dori va oziq-ovqat moddalarining o‘zaro

Silikonlarni takkoslovchi xarakteristika

Xalkaro nomi Savdodagi nomi Klinik- farmakologik xarakteristikasi Dimetikon Seolat (Egis, Vengriya) Ximiyaviy inert moda, xazm kilish yulida absorbsiyalanmaydi, uzgarmagan xolatda najas orkali chikib ketadi. Kullash mumkin bulmagan xolatlar va nojuya ta’sirlari aniklanmagan. Preparat bir vaktning uzida antatsid, ayniksa alyuminiy gidroksid va magniy gidrokarbonat Bilan birga kabul kilinsa samaradorlik kamayadi. Simetikon Disfatil (Solco Basel AG, SHveysariya) Espumizan (Berlin-Chemie, Germaniya) Ximiyaviy inert moda, xazm kilish yulida absorbsiyalanmaydi, uzgarmagan xolatda najas orkali chikib ketadi. Tarkibida shakar saklamaganligi sababli, kandli diabeti bor kasallarda kullash mumkin. Kullash mumkin bulmagan xolatlari- ichakdan utmagan xolatlarda, oshkazon- ichakning obstruktiv kasalliklarida. Nojuya ta’sirlari aniklanmagan.

5)O‘simliklardan olingan gaz haydovchi preparatlarining taqqoslash xarakteristikasi

Usimlik nomi	Preparatlar	Klinik- farmakologik xaraketistikasi
Ukrop mevalari	Nastoyka	Spazmalitik, yalliglanishga Karshi, ut xaydovchi va gaz xaydovchi ta’sirga ega, xazm bezlari sekretsiyasini kuchaytiradi, ichakdagi yiringlash va achish jarayonlarini susaytiradi. Xomiladorlikda kullab bulmaydi. Preparatga bulga uta sezuvchanlik kuzatilishi mumkin.
Tmin mevalari	Nastoyka	Oshkazon ichak traktining tonus va motorikasini normallashtiradi, Spazmalitik, antiseptik, ut xaydovchi ta’sirga ega, xazm bezlarining sekretsiyasini kuchaytiradi, ichakdagi yiringlash va achish jarayonlarini susaytiradi Preparatga uta sezuvchanlik kuzatilishi mumkin.
Dorixona ukropi mevalari	Nastoyka	Spazmalitik, yalliglanishga Karshi, gaz xaydovchi va antibakterial ta’sirga ega. Ichakning motorikasini boshkaradi. Preparatga bulgan uta sezuvchanlik kuzatilishi mumkin.
	«Planteks» (tez erib ketuvchi choy)	Tarkibida dorixona ukropi, glyukoza, galaktoza bor. Xazm kilishni yaxshilaydi, oshkozon shirasi ajralishini kuchaytiradi, ichak motorikasini aktivlashtiradi, gaz yigilishini oldini oladi, meteorizmdan kelib chikkan spazmlarni yukotadi. 1 yoshgacha bulgan bolalarga berilishi mumkin. Preparatga bulgan uta sezuvchanlik kuzatilishi mumkin.

6)Probiotiklar. Bu gurux preparatlari ichakdagi yiringni va gazlarni xosil kiluvchi mikroorganizmlarning xayotiy faoliyatini cheklaydi, bu esa meteorizmni vujudga kelishini oldini oladi, xazm jarayoni va oshkozondagi surilishni yaxshilaydi.

7) Domperidon. Dofaminning sintetik antagonisti, gemato- ensefalitik barerdan yomon utadi, shu sababli markaziy ta’sirga ega emas. Gastrokinetik va kusishga Karshi ta’sirga ega. Peroral kabul kilinganda oshkozon faoliyatini yaxshilab, lekin oshkozon sekretsiyasiga ta’sir kilmaydi. Ukrainada domperidon asosida « Motilium» preparati yaratilgan.
Oshkozon- ichakda kon ketganda, 1 yoshgacha bulgan bolalarda ichak yulidan utmaslik xolatida, emizikli paytda berish tavsiya etilmaydi. Dozasi kupayganda uyku bosishi, bolalarda ayniksa orientatsiya buzilishi kuzatiladi.
Xozirgi paytda «Motilium» retseptura asosida beriladigan preparatlarga kiradi va shu sababli fakat vrach kursatmasi Bilan beriladi.