1-маърўза: Кириш
Termokimyoviy va elektrokimyoviy gaztahlillagich asboblar
Download 1.96 Mb. Pdf ko'rish
|
Kitob 6829 uzsmart.uz
|
16.2. Termokimyoviy va elektrokimyoviy gaztahlillagich asboblar
Bu gaz tahlillagichlarning ishlashi kislorodning boshqa gazlar bilan katalizatorlar ishtirokida o‟tadigan reaktsiyasining Issiqlik effektini o‟lchashga asoslangan. Bu asboblarni ikki guruhi keng tarqalgan. 1-guruh. Yonish kattalik aktiv bo‟lgan platina tolada sodir bo‟ladi, bu tola ayni vaqtda sezgir unsur o‟lchash ko‟prigining Еlkasi hisoblanadi. Bu guruhdagi asboblarda tahlil qilish aniqlanadigan tarkibiy qismni yoshini o‟lchashga asoslangan. 2-guruh. Bu guruh asboblarda oksidlanish reaktsiyasi katolizator qatlamidasodir bo‟ladi. Reaktsiyaning Issiqlik effekti esa qarshilik termometri yoki katolizatorda joylashtirilgan termobatareya bilan o‟lchanadi. Gaz tahlillagichining o‟lchash chizmasi o‟zgarmas yoki o‟zgaruvchan tokda ishlaydigan muvozanatlashmagan ko‟prikdan iborat. Ish yacheykasi deb yuritiladigan oqim o‟lchash yacheykasi ko‟prikning bitta Еlkasi R ni hosil qiladi. Taqqoslash yacheykasi o‟z ko‟rsatkichlari va konstrukturasi jihatidan ish yacheykasiga ekvivalent bo‟lib, havo to‟ldirilgan bo‟ladi. Ko‟prikning R qarshiliklari o‟zgarmas qarshiliklari bo‟lib, ular manganindan tayyorlangan: ko‟prik chizmasining nol qiymati R bilan quyiladi. Tahlil qilinayotgan gaz tarkibiy qismini yonishda haroratni ortishi bilan platina tolasi elektr qarshiligining o‟zgarishi o‟lchash ko‟prigi muvozanatining bo‟zilishiga olib keladi. Muvozanat aralashmadagi tarkibiy qism miqdoriga proporsional bo‟ladi. O‟lchash asbobi tahlil-nazorat qayta ulagich yordamida chizmaga o‟rnatilgan maxsus o‟zgarmas rezistorga ulanadi va asbobning strelkasi reostat bilan talab qilingan reper nuqtasiga quyiladi. Millivoltmetrning shkalasida platina tolasini qizdiradigan turli tarkibiy qismlar tahlil qilish uchun zarur bo‟lgan tok kuchini qo‟yadigan uchta reper nuqtasi bor. Bu turdagi asboblar asosan havodagi yonuvchi gazlarning portlash xavfini yuzaga keltiradigan kontsentratsiyasining indikatorlari va tahlillagichlari sifatida ishlatiladi. Ularni ko‟pchincha ko‟chma o‟lchash hatoligi taxminan ±10 % sanoat binolari xonalari havosining yonuvchi gazlardan ifloslanishi 104 avtomatik nazorat qilish uchun yonuvchi gazlarga mo‟ljallangan SGS turdagi, benzinga mo‟ljallangan GPB turdagi va boshqa signalizatorlar chiqariladi. Download 1.96 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|