1-masala: Massasi 10,8 gr bo’lgan metal namunasida alyuminiy moddasining qanday miqdori bor? Yechish

Mavzu: Kimyoning asosiy tushunchalari va qonunlari mavzusiga doir masalalr yechish.
(7-sinflar uchun bir soatlik dars ishlanmasi)
Darsning maqsadi:
Ta’limiy: moddaning kimyoviy formulasi, modda miqdorini toppish, element valentligini toppish, moddaning moli, massasi, hajmi, molekulalar soni orasidagi bog’lanishlariga doir masalalarni proporsiyalar, formulalardan foydalanib yechishni o’rgatish.
Tarbiyaviy: o’quvchilarning nazariy bilim va amaliy faoliyat ko’nikmalarini shakllantirish, darsda faol qatnashishga va o’z fikr-mulohazalarini erkin bayon eta oladigan qilib tarbiyalash.
Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning bilish faoliyat va fikrlash qobilyatini oshirish, kelajakda o’ziga bo’lgan ishonch tuyg’usini rivojlantirish.
Darsning turi:noan’anaviy
Darsning usuli: interfaol
Darsning jihozlari: darslik, D.I.Mendeleyevning elementlar davriy jadvali, multimedia vositalari.
Dasrning borishi:
I.Tashkiliy qism:
Salomlashish, davomatni aniqlash, o’quvchilarni darsga tayyorgarligini nazorat qilish, ularni guruhlarga ajratish.
O’quvchilarga oldin masalalar yechishni o’rgatib, so’ngra quyidagi topshiriqlar beriladi.
1-topshiriq.Hisoblash formulalarini izohlang.
1-guruhga: a) V=M/ρ b) A_r=m_a/1 m.a.b v) ρ=m/V
2-guruhga: a) m=n∙M b) m_a=A_r∙1 m.a.b v) n=m/M
3-guruhga: a) E=A_r/V b) M_r(A_xB_y)=x∙A_r(A)+y∙A_r(B) v) V_m=V/m
4-guruhga: a) M=m/M b) V_m=M/ ρ v) W_A=x∙A_r(A)/ M_r(A_xB_y)
O’quvchilarga topshiriq bajarib bo’lingach, har bir guruhda sardor saylanadi va ular yordamida guruhlar bahs-munozara qiladilar.
Bahs-munozaraga ajratilgan vaqt yakuniga yetgach savol-javoblar boshlanadi.Guruh a’zolari har bir savolning javobiga izoh beradilar.
2- topshiriq.Mantiqiy tesatlar.
1-guruhga: Hamma savollarning javoblari 40 chiqishi kerak, javoblarning to’g’riligini isbotlang.
savollar:
a) CuO ning ekvivalentini toping?
b) CaCO₃ molekulasidagi Ca atomining massa ulushuni toping?
s) 7,525∙10²³ ta kislorod molekulasining massasini toping?
d) 80 gr CuSO₄ olish uchun necha gr CuO bilan H₂SO₄ reaksiyaga kirishadi?
Javob: 40
2-guruhga:Hamma savollarning javoblari 40 chiqishi kerak, javoblarning to’g’riligini isbotlang.
Savollar:

1. 
   0,4 mol CaCO₃ molekulasining massasini toping?
   
2. 
   28 l kislorod molekulasining massasini toping?
   
3. 
   SO₃ molekulasidagi S ning massa ulushini (%) toping?
   
4. 
   73 gr xlorid kislota HCl qancha kalsiy Ca ni eritadi?
   

3-guruhga: Hamma savollarning javoblari 50 chiqishi kerak, javoblarning to’g’riligini isbotlang.
Savollar:

1. 
   CaCO₃ ekvivalent qiymatini toping?
   
2. 
   SO₂ dagi S ning massa ulushini toping?
   
3. 
   100 gr CuSO₄ olish uchun necha gr CuO kerak?
   
4. 
   35 l kislorod molekulasi massasini toping?
   

4-guruhga: Hamma savollarning javoblari 20 chiqishi kerak, javoblarning to’g’riligini isbotlang.
Savollar:

1. 
   Ca atomining ekvivalenti?
   
2. 
   CuSO₄ molekulasidagi S ning massa ulushini % toping?
   
3. 
   40 gr CuSO₄ olish uchun necha gr CuO sulfat kislota bilan ta’sirlashadi?
   
4. 
   4,3∙10²³ ta azot molekulasining massasini toping?