1. Masalalarni kompyutеrda yеchish bosqichlari; Algoritm, uning turlari, xossalari va ifodalash usullari; Algoritmik tillar

Chiziqli hisoblash jarayonlarini algoritmlash
Chiziqli hisoblash jarayonlarini algoritmlashda chiziqli algoritmlardan (strukturadan) foydalaniladi. Chiziqli algoritm (chiziqli struktura) – bunda barcha amallar ketma-ket ravishda, faqat bir martadan bajariladi. Algoritm sxemasi tepadan pastga qarab, ularning bajarilish ketma-ketligiga binoan joylashtiriladi. Boshlangʻich va oraliq ma’lumotlar hisoblash jarayoni yoʻnalishiga ta’sir koʻrsatmaydi.
Misol uchun, xonaga yopishtirish uchun ketadigan gulqogʻoz oʻrami sonini hisoblash talab etilgan boʻlsin. Xonaning koʻrsatkichlari: uzunligi (a), eni (b) va balandligi (h) hamda gulqogʻoz oʻramining koʻrsatkichlari: uzunligi (l) va eni (d) berilgan. Xonadagi deraza va eshik maydoni jami devor yuzasining 15 foizini tashkil etadi.
Ushbu masala uchun turli xildagi algoritmlardan, ya’ni ogʻzaki-formulali, blok-sxemali va dasturiy koʻrinishdagi algoritmlardan foydalanish mumkin boʻladi.
Ogʻzaki-formulali algoritmga koʻra “Gulqogʻozni yelimlash” algoritmi tartib raqamiga ega ketma-ketlik shaklida ifodalanadi.
“Gulqogʻozni yelimlash” algoritmi (ogʻzaki-formulali koʻrinish)

1. 
   Xona perimetri hisoblanadi: p=2*(a+b);
   
2. 
   Eshik va derazalardan tashqari jami devor yuzasi hisoblanadi: s1=0.85*p*h;
   
3. 
   Bir oʻram gulqogʻoz yuzasi hisoblanadi: s2=l*d;
   
4. 
   Oʻramlar soni hisoblanadi: k=div(s1/s2)+1 (bu yerda div qavs ichidagi ifoda boʻyicha olingan natijaning butun qismi);
   
5. 
   Tamom.
   

Ushbu masala algortmini grafik shakldagi algoritmda ham, misol uchun Blok-sxema koʻrinishdagi algoritmda ifodalash mumkin. Blok-sxema koʻrinishdagi algoritm ham ogzaki-formulali algoritm strukturasiga uxshash boʻlib, bunda agar ushbu algoritm dasturi kompyuterda bajarilayotga boʻlsa ma’lumotlarni kiritish va chiqarish bloki ham hisobga olinadi. 8.5-rasmda ushbu masala algoritmining blok-sxemasi keltirilgan.