1-машғ. 1сл. Вирусларни экспериментал юқтириш а Вирусология лабораториясининг қисқача тузилиши

4. б)Вирус юқтириладиган организмларни (ўсимлик, ҳайвон, бактерия ва ҳ.) сезгирлиги ёки чидамлилигига таъсир қилувчи баъзи факторлар

• Ўғитларни таъсири, масалан, азотли ўғитларни кўплиги ўсимликни вирусларга чидамлилигини пасайтиради.

2. Ўсимликни вирусга бўлган "мойиллиги" ҳам симптомларни яхши намоён бўлишига ёрдам беради ёрдам беради.
3.Ўсимликни чидамлилигини унинг ёшига боғлиқлиги. Масалан, ВКМКни ёш жўхори ўсимлигини касаллантириши, яъни 3, 5, 7, 9, 11 барглилик вақтида попук чиқариши, сўта ҳосил қилиши фазаларида касаллантирилса энг кўп зарар ўсимликни ёшлик фазаларида касалланишига тўғри келади ва сўталарда донни ўта камлиги кузатилади (слайдлар). Чидамлилик ҳароратга қараб ҳам ўзгаради. Вирус ҳужайрага киргандан сўнг юқори температурага тўғри келиб қолган ҳолатда касаллик хар хил ўтиши мумкин. Нимжон ва кучсиз ўсимликлар касалликга сезгироқ (симптомлар яширин ) бўлса, бақувват, яхши ривожланаётган ўсимликлар вирусга анча чидамли бўлади, уларни тўқималари анча қаттиқ дағал бўлади. Уларга вирус юқиши ўсимликда енгил симптомлар ҳосил бўлишига олиб келади ва ўсимликни бутунлай нобуд бўлмай қолиши ҳам мумкин. Бир сутка давомидаги чидамлилиги,Фасл мобайнидаги чидамлилиги, Ирсий чидамлилиги ва ҳ.,
.

• 1 2 3 4 5 6 7 8

Жўхори (Zea mays) ўсимлигини 1 - 3-барглик фазада касаллантирилган;
2 – 5-барглик, 3 – 7-барглик, 4 – 9-барглик, 5 - 11-барглик,
ва 6 ва 7 лар жўхорини попук ва сўта чиқариш фазалар
ини кўрсатади. 8 - назорат(Давранов,1988, к.б.н.диссерт.)
5. Ҳар хил фазада( ёшда) ЖПМВ билан касаллантирилган
жўҳори ўсимлигининг ривожланиши

6. Жўхори пакана мозаикаси (ЖПМВ) вирусининг “Безенчук”,(“Сахарный”) жўхори навларидаги мозаика симптоми(5-9 барглилик фазаларида)

7. Ҳар хил фазада касаллантирилган жўхори ўсимлигидан олинган ҳосил, сўталарни донга касаллик натижасида чала тўлганлиги(К-назорат, соғ ўсимлик сўталари)