3.Касаллантирилган ўсимликлардаги симптомларни кузатиш ва ҳосил бўлиш шарт-шароитлари, муддатлари
1.Вирус ўсимликка механик усулда юқтирилгандан сўнг маълум вақт соя ерда сақланиши,
2.Ўсимлик тўқималарида абразивлар(корунд, карборунд, диатом тупроғи) таъсирида ҳосил бўлган микрожароҳатларнинг битишини, яъни репарациясини тезлатади
3.Инокуляция қилинган (касаллик юқтирилган) ўсимликларда касаллик аломатларини кузатиш 24 соатдан 12 сутка, 4 ҳафта ва ундан кўпроқ вақт мобайнида олиб борилади.
а)некроз каби аломатларни кузатиш муддати - 3 - 12 кун, б)тизимли касалланиш аломатларини 7 – 15 кун ва кўпроқ
1.Аралаш учрайдиган вирусларни индикатор, дифференциатор ўсимликларда ажратиш
1.Икки турдаги вирус билан касалланган, хўжайин ўсимлиги умумий бўлган ўсимликлардаги (арпада АЧМВ +ВМК, ТМВ + БМВ-1(ВОМ-1 ва ҳ.) вирусларни бир-биридан ажратиш.
2. Дифференциатор ўсимликлар АЧМВ ва ВМК учун ялтирбош ўсимлиги
3. ТМВ ва ВОМ- 1, тамаки ни махсус навлари, масалан бўлиши мумкин Никотиана глутиноза. ТМВ некрозлар ҳосил қилса, ВОМ-1 системалик касаллантиради.
4.Бир вирусни икки штаммини ажратиш.М., ТМВ ни томат штаммидан ТМВ ни оддий штаммини ажратиш. Аралашмани никотиана сильвестрис ва никотиана глутинозадаги симптомларга қараб ажратилади.ТМВ ни оддий штамми Н.сильвестрисда некроз, Н.глутинозада некрозлар ҳосил қилса у ТМВни Томат штамми дейилади.Агар Н. Силвестрисда мозаика ҳосил қилса бу штамм ТМВ ни томат штамми дейилади.
2.Тамаки мозаикаси вирусини бодринг мозаикаси вирусидан ажратиш
Тамаки ўсимлиги, ҳам тамаки мозаикаси вируси ҳам бодринг мозаикаси вируси билан касалланган бўлиши мумкин ва ҳоказо. Aна шунга ўхшаш вируслар аралашмаларидан ҳам аниқлагич ўсимликларни тўғри танлаб тоза вирусни ажратиш ва аниқлаш мумкин. Масалан, тамаки ўсимлигидаги бодринг мозаикаси вирусини аралаш вируслар ичидан ажратиб олиш учун вирусли ўсимлик шираси билан бодринг ва тамакининг Nicotina sylvestris навини касаллантирилса, бодрингда фақат бодринг мозаикаси вируси, тамакида эса фақат тамаки мозаикаси вируси кўпайиб, мозаика аломатлари намоён бўлади. Арпани касаллантирувчи арпа чизиқли мозаикаси вирусини шу вирусни ушбу ўсимликдаги ялтирбош мозаикаси вирусидан ажратиш учун эса жўхори ўсимлигини касаллантирилса, жўхорида фақат ялтирбош мозаикаси вирусигина кўпаяди. Вирусларни аралашмалар ичидан ажратиб олишда қўлланиладиган ўсимликларни дифференциатор ўсимликлар дейилади. Худди шунга ўхшаш табиатда картошканинг вирусларини (картошка 20 га яқин вирус билан касалланади) ажратиш учун ҳар хил картошка вирусини аниқлагич ўсимликлари мавжуддир. Баъзан ўсимликга вирус юқтириш ва вирусни аниқлаш ҳолларида аниқлагич ўсимликлар ҳам ёрдам бераолмаганда бир қатор вирус тарқатувчи ёки юқтирувчи ҳашаротлардан ҳам фойдаланилади.Ажратишда физик-кимёвий усул ҳам қўлланилиши мумкин. Вирусларни формаси, заряди ва бошқа хусусиятлари ёрдам беради.Гелфильтрация,электрофорез,градиентзичликда центрифугал.
Do'stlaringiz bilan baham: |
