3-mavzu: Chiziqli dasturlash masalalari
Chiziqli dasturlash nazariyasi matematikaning yangi sohalaridan biri bo‘lib, jumladan, xalq xo‘jaligini planlashtirish va tashkil qilish sohasida amaliy ahamiyatga ega bo‘lgan ekstremal masalalar bilan shug‘ullanadi.
7 – 8-sinf o‘quvchilarini chiziqli dasturlashning oddiy masalalari va ularni grafik yoki geometrik usulda yechish bilan tanishtirish maqsadga muvofiqdir. Bunda asosiy masalaga o‘tishdan avval quyidagi tayyorgarlik mashg‘ulotlarini o‘tkazish lozim.
Misollar. 1. Bizga ikki noma’lumli birinchi darajali tenglama berilgan bo‘lsin. Ma’lumki, bu tenglamaning grafigi to‘g‘ri chiziqni ifoda qiladi. Bu grafikni hosil qilish uchun uning faqat ikkita nuqtasini toppish kifoya. Bunday hollarda to‘g‘ri chiziqning koordinata o‘qlari bilan kesishish nuqtalarini toppish afzalroq. Bu nuqtalar va bo‘ladi (22- chizma).
Bu tenglamaning boshqacha korinishi: (bunda maxrajdagi 3 lar to‘g‘ri chiziq har ikkala o‘qning musbat tomonidan 3 birlik masofadan o‘tishini ifoda qiladi).
2. . Bu tenglamaning har ikki tomonini 6 ga bo‘lsak, bo‘lib, bu to‘g‘ri chiziq koordinata o‘qlarini +3 va +2 birlik masofada kesib o‘tishini ifoda qiladi (23- chizma).
Umuman, ko‘rinishdagi to‘g‘ri chiziqning tenglamasi berilgan bo‘lsa, bunda to‘g‘ri chiziqning o‘qning musbat tomonidan kesgan kesmasi esa o‘qdan kesgan kesmasi bo‘ladi.
22- chizma. 23- chizma.
To‘g‘ri chiziqning tenglamasi ko‘rinishda berilgan bo‘lsa, bo‘lib, o‘qlardagi kesmalar va dan iborat bo‘ladi.
Birinchi darajali ikki noma’lumli ikki tenglama sistemasini grafik usulda yechish
tenglamalar sistemasini grafik usulda yechish koordinatalar sistemasida ularning grafiklarini chizib, kesishish nuqtasining koordinatalari , ni topishdan iborat (24- chizma).
Do'stlaringiz bilan baham: |
