1-mavzu: elektr zanjirlari va ularni elementlari

aktiv elementlar hisoblanadi, ular EYUKni ma`lum miqdori Bilan harakterlanadi. 
Elektr energiya issiqlikka aylanadigan zanjir elementi qarshilik R yoki o`tkazuvchanlik g 
Bilan xarakterlanadi. Bunday elementlar passiv elementlar deb ataladi.
Aktiv elektr zanjirlari passiv elementlardan tashqari, elektron yoki yarimo`tkazgichli 
asboblardan tashkil topadi, ularda kirish signali energiyani o`zgarish jarayonini boshqaradi. Bu 
energiya esa manbadan keladi.
Real elementlarni modellari elektr energiyasi ideal manbalari va ist`yemolchilari 
tushunchasidan foydalanishga asoslanadi. Masalan: rezistivli, induktivli va sig`imli elementlar, 
yana tok va kuchlanish manbalari. 
Rezistiv elementlarni matematik modellari Om qonuni asosida yoziladi, unga ko`ra 
aktiv qarshilik r  (yoki o`tkazguvchanlik g  ) tok 
)
(t  ko`rinishidagi ta`sir Bilan kuchlanish 
I )
(t ko`rinishidagi reaksiya orasidagi aloqani ifodalovchi parametr hisoblanadi. 
t
O


vaqt oralig`idagi intervalda rezistorda boshqa tur energiyaga aylangan elektromagnit 
energiya: 
Quyidagi tenglama induktiv elementlarni matematik modullari hisoblanadi:
Quyidagi tenglama sig`im elementini matematik modeli hisoblanadi: 
Rvt qarshilikni rezistiv element va EDS YE manbaadan iborat elementlari ketma-ket 
ulangan elektr energiya manbasini zamesheniya sxemasi quyidagicha bo`ladi: 
a) ichki qarshilikli EYUK manbaasi; 
b) elektr energiya mabaai va passiv iste`molchi ketma-ket ulangan zanjirni zamesheniya sxemasi. 
Elektr energiya manbaasi va aktiv iste`molchi ketma-ket ulangan zanjirni sxemasi 
quyidagicha ko`rsatiladi: 
Aktiv iste`molchi volt-amper xarakteristikasi (a) va zamesheniya sxemasi (b); elektr 
energiya manbaasi va aktiv iste`molchi ketma-ket ulangan zanjirni zamesheniya sxemasi (v). 
Elektr zanjiri va u asosida tuzilgan zamesheniya sxemasi quyidagicha bo`ladi: 
a) elektr zanjiri. 
b) zamesheniya sxemasi.
А 
Rcт 
Е 
R
Н
 
U 
J 
R
1
 
E
1
 
E
2
 
R
2
 

---

13 
a)
b) 
v)