Fan rivojlanishining asosiy bosqichlari
Mill.avv. I mingyillikdan – XVI asrgacha bo’lgan davr ilk fan davridir.
XVI-XVII asrlar birinchi ilmiy inqilob davri bo’lib, u klassik fan davri deb nomlanadi va XIX asrgacha davom etadi.
XIX asr oxiri ХХ asrning 70 – yillar fani noklassik fan davri deb ataladi.
ХХ asrning 70-yillaridan fan rivojlanishida yangi bosqich boshlanadi. Bu davr fani postnoklassik deb ataladi.
Amaliy topshiriqlar
1.Falsafa va fanning umumiy jihatlari nimalarda nomoyon bo’ladi? A) avvalo aqlga tayanadi va oqilona bilimni yaratishga harakat qiladi B) oʼrganilayotgan obyektlar va hodisalarning qonunlari va qonuniyatlarini aniqlashga qarab moʼljal oladi C) kategoriyalar apparatini (oʼz tilini) yaratadi, oʼzlari ilgari surgan qoidalarni asoslaydi, ularga dalil-isbot keltiradi va yaxlit tizimlarni yaratishga harakat qiladi D) Barcha javoblar to’g’ri
2. Falsafa va fan oʼrtasidagi farq nimalarda namoyon boʼladi?
A) falsafa doim u yoki bu faylasuf nomi bilan bogʼlanadi, bunda uning gʼoyalari, asarlari oʼziga toʼq boʼlishi va ularga boshqa faylasuflar qoʼshilishi yoki qoʼshilmasligiga bogʼliq boʼlmasligi mumkin. Fan yesa, mohiyat yeʼtibori bilan, jamoa mehnati mahsulidir;
B) falsafada (muayyan fanlardan farqli oʼlaroq) yagona til va yagona tizim mavjud yemas. Bu yerda fikrlar rang-barangligi meʼyor sanaladi. Fanda yesa monizm hukm suradi, chunki hech boʼlmasa fanning u yoki bu muayyan sohasidagi asosiy tamoyillar, qonunlar va kategoriyalar tizimi (til)ga nisbatan yondashuvlar birligi albatta mavjud boʼladi;
C) falsafa ilmiy bilimlar va dalillardan keng foydalanadi, biroq uning uzil-kesil xulosalari ishonchli deb hisoblanishi mumkin yemas, zero ular asosan faylasuflarning subʼektiv fikrlari va mulohazalariga asoslanadi. Fan yesa mohiyat yeʼtibori bilan isbotlangan va sinashta bilimlar olishga harakat qiladi, bunda olingan bilimlarni tekshirish yoki rad yetish imkoniyatining mavjudligi bu bilimlar haqiqiyligi va ilmiy jihatdan asosliligining muqarrar sharti hisoblanadi;
D) Barcha javoblar to’gri
3. Fan bilimning mustaqil sohasi, dunyoqarashning alohida shakli sifatida faqat qachon toʼla shakllangan? A) XV-XVI asrlarda B) XVII-XVIII asrlarda C) XIV-XV asrlarda D) XI-XII asrlarda
Do'stlaringiz bilan baham: |
