1 mavzu Hayot faoliyati xavfsizligini ta’minlash. Hayot faoliyati xavfsizligi haqida tushuncha Reja: Hayot faoliyati xavfsizligini ta’minlash davr talabi. «Hayot faoliyati xavfsizligining nazariy asoslari»

Xavflar ro‘yxati- bu aniq bir tartiblar bo‘yicha qo‘yilgan nomlar, atamalardir (o‘zgaruvchan harorat, havo harakatining tezligi, bosim, yorug‘lik, portlash, shovqin, titrash, yong‘in, zaharli moddalar, lazer nuri, elektr yoyi va. h.k.). Har bir ob’ektda o‘tkaziladigan aniq tekshirishlar natijasida xavflar ro‘yxati tuziladi.
Moddiy dunyoning qarama-qarshiligidan kelib chiqqan holda teskari munosibatlar sodir bo‘ladi.
Mutlaqo xavfsiz bo‘lgan ish yoki faoliyat bo‘lishi mumkin emas. Demak, faoliyat qanday bo‘lmasin unda yashirin xavf mavjud. SHu bilan birga, tabiatda bir qator inson faoliyatiga xavf soluvchi favqulotda vaziyatlar mavjud. Ularni 3 ta asosiy guruhga ajratish mumkin.
1.Tabiiy tusdagi favqulodda vaziyatlar;
2.Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlar;
3.Ekologik tusdagi favqulodda vaziyatlar.
Tabiiy favqulotda vaziyatlarga zilzila, kuchli sel, er ko‘chishi, to‘fon, suv toshqini va boshqalar kiradi.
Texnogen xususiyatdagi favqulodda vaziyatlarga esa suv omborlaridagi avariya va halokatlar, yong‘in, portlash, transport, energetika va kommunal tizimlardagi avariyalar, kimyoviy va radiatsiyaviy xavflar shular jumlasidandir. SHu sababli, tabiiy va texnogen favqulotda vaziyatlarning kelib chiqish sabablarini o‘rganish, oldini olish, xavfni bashorat qilish favqulotda vaziyatlarda qutqaruv ishlarini tashkil etish, iqtisodiy zararni aniqlash katta ahamiyatga ega.
Xavflarni o‘rganish tartibi 3 bosqichda amalga oshiriladi, ya’ni I bosqich xavflarni oldindan tahlil etish. Bu bosqichda 3 ta kichik bosqich amalga oshiriladi. YA’ni, 1-qadam - xavf manbalarini aniqlash; 2-qadam - xavfni vujudga keltiruvchi holatlarni aniqlash; 3-qadam - tahlilni chegaralash, ya’ni tekshirilmaydigan xavflarni chiqarib tashlash.
II bosqichda -xavfli holatlarning ketma-ketligini aniqlash, xodisa va «Xavflar daraxti» ni ( shajarasini ) tuzish.
III boskich esa, oqibatlarni tahlil qilishdan iborat.
Xavfsizlik tizimi – bu xavfsizlikning murakkab masalalarini hal qilish yo‘llarini tayyorlash, asoslash va foydalaniladigan metodologik choralar yig‘indisidir.
O‘zaro ta’siri bilan aniq bir maqsadga erishtiradigan aloqalar va qismlar yig‘indisi tizim deb ataladi. Hayot faoliyati xavfsizligini ta’minlash asoslari ma’lum metodologik ahamiyatiga ega.