1-mavzu: “Ilmiy tadqiqot metodologiyasi fanining maqsadi va vazifalari ilmiy blimlarning metodologik asoslari Reja

Ilmiy-tadqiqotning o’z-o‘zini tashkillashtiruvchi intellektual tizim 
sifatida namoyon bo ’lishida insonning bilim darajalari va ijodiy tafakkuri ham 
metodologik ahamiyat kasb etadi. Darhaqiqat, intellektning ma’naviy va moddiy 
bo‘linishi natijasida ilmiy va kundalik sivilizatsiya ufqida bilim shakllandi. Tan olish 
kerakki, zamonaviy dunyodagi ijodiy yangiliklar ijodkorlaming og‘ir mehnatlari 
tufayli amalga oshirilmoqda. Lekin ijtimoiy qatlamlaming bo‘linishida ilmiy 
tafakkur shakli unga mos ilmiy bo‘Imagan bilim darajasi va tajribalarga ham 
tayaniladi. Shu ma’noda, ilmiy va kundalik bilim orasiga «xitoy devori»ni 
qo‘ymaslik kerak. Binobarin, mubolag‘a qilib aytadigan bo‘lsak, xatto fil suyagidan 
qilingan minorada yashiringan olim ham vaqti-vaqti bilan kundalik bilim hukmron 
bo‘lgan erga tushib turishi kerak. Bundan ko‘rinadiki, olimning ongida bilimning 
ikki darajasi mavjud bo‘ladi. Bu bilimlar o‘z navbatida ilmiy-ijodiy faoliyatga u yoki 
bu darajada o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. 
Olim ongida kundalik va ilmiy bilim o‘rtasidagi aloqalar faqat salbiy ta’sir 
emas, balki ijobiy ta’sir ham ko‘rsatadi. Ijodiy faoliyat olib boruvchi subekt ma’lum 
bosqichda bu muammoni hal etishga muhtoj deyish mumkin, faqat psixologik 
mezonda bu jarayon boshqacharoq namoyon bo‘ladi. Ijodiy jarayonning lahzasi har 
bir ijodkor insoniyatning kosmosga, noosferaga aloqadorligini ham his etadi. 
Bilimning quyi darajasi uchun tizimlashmaganlik, xaotiklik, refleksiyalanmaslik, 
qanday dir bolalarcha o‘ynoqilik va jasorat, xos bo‘lsa-da, ular ba’zan tizimlashgan, 
mantiqiy asoslangan bilim shakllanishiga muayyan darajada ta’sir qiladi. 
3. Kashfiyot, ixtiro tushunchalarining innovasion xarakteri. «Kashfiyot», 
«ixtiro» tushunchalari innovatsiya bilan chambarchas bog‘liqdir. Bunday 
bog‘liqlikning asosi sifatida ushbu tushunchalar qatori uchun muhim bo‘lgan 
«yangi» va «ijod» tushunchalari chiqadi. Ushbu tushunchalar bilan birga qayd 
etiladigan barcha hodisalar u yoki bu darajada ijod mahsuli hisoblanadi. Zero, ular 
kreativ jarayonda yaratiladi, shakllanadi hamda ulaming ajralmas tavsifi yangilik 
sanaladi. 
Tabiiy ravishda, kashfiyot, ixtiro, innovatsiya bir turdagi hodisalardir. Biroq