1-mavzu: “Ilmiy tadqiqot metodologiyasi fanining maqsadi va vazifalari ilmiy blimlarning metodologik asoslari Reja


Agar falsafiy kategoriyalar umumiylikning mumkin bo‘lgan eng yuqori


Download 1.68 Mb.
Pdf ko'rish
bet17/122
Sana14.10.2023
Hajmi1.68 Mb.
#1702730
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   122
Bog'liq
ИЛМИЙ ТАҚИҚОТ МЕТОДОЛОГИЯСИ маъруза матни (2)

Agar falsafiy kategoriyalar umumiylikning mumkin bo‘lgan eng yuqori 
darajasi - muayyan umumiy darajani o ’zida mujassamlashtirgan bo ’Isa, 
umumilmiy tushunchalarga ko ’proq umumiy mavxum (bir xil) daraja xoski, bu 
ulami mavxum-formal vositalar yordamida ifoda etish imkonini beradi. 
Falsafaning asosiy masalasini (to‘la hajmda) yechishda «ishtirok etish» sharti 
muayyan «tafakkur shaklini yaratish»ning «falsaflyligi», «dialektikligi» darajasini 
aniqlashning muhim mezonidir. 
Umumilmiy tushuncha va konsepsiyalar asosida bilishning tegishli metodlari, 
tamoyillari ta’riflanadi, ular esa, o‘z navbatida, falsafaning maxsus ilmiy bilim va 
uning metodlari bilan oqilona o‘zaro aloqasini ta’minlaydi. 
Strukturaviy-funsional (strukturaviy) metod yaxlit tizimlarda ulaming 
strukturasini, strukturaning tarkibiy qismlari o ’rtasidagi barqaror munosabatlar 
va o ’zaro aloqalami hamda ularning bir-biriga nisbatan rollari (funksiyalari)ni 
ajratish asosiga quriladi. 
Struktura-tizimning tuzilishi va ichki shakli, mazkur tizimning tarkibiy 
qismlari o‘rtasidagi barqaror o‘zaro aloqalaming birligini ifodalovchi falsafiy 
tushuncha. Funksiya esa mazkur tizim har bir tarkibiy qismining «vazifasi» deb 
tushuniladi (ma’lum biologik a’zo fimksiyalari, davlat funksiyalari, nazariyaning 
funksiyalari va h.k.). 
Strukturaviy-funsional (strukturaviy) metodning (unga ba’zan sistemali 
yondashuvning turi deb ham qaraladi) asosiy talab (jarayon)lari: 
tizimli obektning tuzilishi, strukturasini o‘rganish; 
uning tarkibiy qismlarini va ulaming funsional xususiyatlarini tadqiq qilish; 
v) mazkur tarkibiy qismlardagi va ulaming fimksiyalaridagi o‘zgarishlami 
tahlil qilish; 
g) butun tizimli obektning rivojlanishi (tarixi)ni ko‘rib chiqish; 


barqaror faoliyat ko‘rsatayotgan obektning barcha tarkibiy qismlariga shu 
barqarorlikm saqlashga xizmat qilayotgan tizim sifatida qarash. 

Download 1.68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   122




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling