1-mavzu: “Ilmiy tadqiqot metodologiyasi fanining maqsadi va vazifalari ilmiy blimlarning metodologik asoslari Reja

qanday 
shakllanishini aniqlash uchun tajriba o ’tkazilayotgan shaxs turli eksperimental 
sharoitlarga qo‘yiladi va unga ma’lum masalalarni hal qilish taklif etiladi. Bunda 
murakkab ruhiy jarayonlami shakllantirish va ulaming tuzilishini yanada chuqurroq 
tadqiq qilish mumkin. Mazkur yondashuv pedagogik psixologiyada qo‘llaniladi. 
Ijtimoiy-gumanitar fanlarda falsafiy va umumilmiy vositalar, metod va 
amallardan tashqari, mazkur fanlaming predmeti bilan bog‘liq maxsus vositalar, 
metod va amallardan ham foydalaniladi. Ulaming jumlasiga quyidagilar kiradi: 
* 
Ideografik metod-alohida tarixiy dalillar va hodisalarning o’ziga xos 
xususiyatlarini tavsiflash. 
Dialog «savol-javob metodi» ikki va undan ortiq kishilr orasidagi muloqot. 
Tushunish va oqilona (intensional) tushuntirish (bu haqda ushbu bobning 
keyingi paragrafida batafsil so‘z yuritiladi). 
Hujjatlarni tahlil qilish—son va sifat jihatidan tahlil qilish (kontent- 
analiz). 
So ’rovlar o ’tkazish- maxsus tayyorlangan savollar yordamida i yoki bu 
masalaga oid ijtimoiy fikmi aniqlash. «Yuzma-yuz» so‘rov (intervyu) yoki sirtdan 
(so‘rovnoma yordamida, pochta, telefon orqali va sh.k.) so‘rov o‘tkazish, ommaviy 

---

va maxsus so‘rovlar farqlanadi. Maxsus so‘rovlarda professional ekspertlar axborot 
olishning bosh manbai hisoblanadi. So‘rovnomada tadqiqot maqsadlari va faraziga 
muvofiq ma’lumot olish uchun zarur savollar turkumini o‘z ichiga olgan anketani 
ishlab chiqishga alohida e’tibor beriladi. 
So ’rovnomada a) maqsad asosli bo ’lishi; savollar tushunarli va ziddiyatli 
tuzilmagan bo‘lishi; respondentga (javob beruvchida) salbiy ta ’sir ko ’rsatmasligi