1-mavzu. Ishlab chiqarishni boshqarishda iqtisodiy axborotlarning roli, xususiyati va xarakterli turlari reja

5. Bilimlar bazasi.
Bilimlar bazasi bu ba’zi bir muammo sohada murakkab vaziyatlar-ning echimini torish uchun tahlil va xulosalarni yaratuvchi modellar, qoidalar va omillar (ma’lumotlar)ning majmuidir.
Axborotli ta’minlanishning alohida yaxlit tuzilishi ko’rinishdan ajratilgan va tashkil qilingan muamma soha haqidagi bilimlar oshkora bo’ladi va bilimlarning boshqa turlaridan, masalan umumiy bilimlardan ajratiladi. Ma’lumotlar bazasi shunchaki rasmiy (matematik) mantiq asossida, balki tajriba, dalillar, evritistikalar asosida ham mulohazalarni bajarishga imkon beradi, ya’ni ular inson mantiqiga yaqinlashtirilgandir.
Ekspert bu aniq muammo sohada samarali qarorlarni topa oluvchi mutaxasisdir.
Ma’lumotlar bazasi ekspertli tizimning asosi bo’ladi, uni qurish jarayonida jamlanadi. Bilimlar fikrlash uni qurish jarayonida jamlanadi. Bilimlar fikrlash va vazifalarni echishning yaqqol usulini qurishga imkon beruvchi oshkora ko’zrinshda aks ettiriladi va qaror qabul qilishni soddalashtiruvchi sifatida tashkil qilingan. Ekspertli tizimning xabardorlini asoslovchi bilimlar bazasi muassasa, bilim mutaxassislari bilimlari va mutaxassislar guruhlari tajribasini o’zida joylaydi hamda instituttsional bilimlar (malakali, yangilanayotgan strategiyalar, usullar, qarorlarning yig’indisi)dan iborat bo’ladi.(2-rasm).
Bilimlar va ish qoidalarni har xil nuqtai nazarda ko’rib chiqish mumkin:

• 
  chuqur va sayoz
  
• 
  sifatli va miqdoriy
  
• 
  tarkibiy
  
• 
  aniq va umumiy
  
• 
  bayon qiluvchi va ko’rsatma beruvchilar.
  

yuqori sifatli tajriba

Bilimlar bazasi

O’qish va mashq Ballash imkoniyatlari

9.2-rasm. Bilimlar bazasining asosiy kamponentlari.

Ma’lumotlar mazmuni foydalanuvchi tomonidan samarali boshqaruv qarorlarini olish uchun tatbik etiladigan tuzilish va uning faoliyat yuritishi tarzida 9.3-rasmda berilgan.

Mantiqiy xulosalar bloki

Tushintirish bloki

Foydalanuvchi

Ekspert

Bilimlar bazasi

Bilimlarga erishish bloki

9.3- rasm.