1 Mavzu: Kirish. Shaharsozlikda transport tarmog‘i tushunchasi. Reja Shahar va shaharsozlik

Chiqindi
 
urnalari. 
To‘g‘ri 
loyihalangan chiqindi urnalari shahar 
tozaligini 
ta’minlab, tozalovchilar 
ishini ancha engillashtiradi. CHiqindi 
urnalari orasi 200 m dan oshmasligi 
kerak. 
Odam gavjum joylarga qo‘yilishi 
maqsadga muvofiq ammo shuni inobatga olish kerakki u joyni tor ko‘rsatib 
qo‘ymasligi kerak. Chiqindi qutilari og‘zi yopiq holda bo‘lgani ma’qul (qush va 
boshqa jonzotlar titmasligi uchun). Urnalar odam gavjum joylarda qotib turadigan 
va mustahkam bo‘lishi lozim. Lekin shuni ham e’tiborga olish kerakki quti 
yonuvchan materialdan bo‘lmasligi darkor (tamaki chiqindisi tashlanganda yonib 
ketmasligi uchun). 
Hozirgi kunda chiqindi urnalari chiqindilarni turlarga ajratiladigan qilib ham 
loyihalanadi. Buning afzalligi sezilarli darajadaligi o‘z isbotini topdi.
YOritish elementlari. 
Yoritish 
moslamalari 
kechasi 
insonlarga 
behavotirlikni 
ta’minlaydigan asosiy elementdir. 
Ular 
nafaqat 
kechasi 
chiroyli 
ko‘rinishi, balki kunduzi ham ko‘cha 
dizaynini buzmagan holda 
ko‘rkam 
bo‘lishi kerak. YOritish moslamalarini shunday joylarga qo‘yish kerakki, 
ular nafaqat yoritish balki boshqa funksiyalarni ham bajarsin (masalan 
svetofor yoki yo‘l belgilarini qo‘yish uchun). 
Hozirgi kunda yoritishni keng qo‘llanilayotgan usullaridan biri bu bino 

---

devorlariga chiroqlar o‘rnatish. Bu ko‘proq yorug‘lik bilan ta’minlabgina qolmay 
ko‘chada ortiqcha ustunlarni kamaytiradi. 
Yoritish rangiga kelsak oq va sariq ranglar odamni tinchlantiradi. Havorangni 
mutaxassislar tavsiya etmaydi sababi havotir va qo‘rquv hissini uyg‘otishi mumkin. 
Ammo bunday rangli chiroqlar amaliyotda gavjum joylarga qo‘yilgan shaharlar bor, 
sababi tajribalar shuni ko‘rsatdiki havorangli chiroqlar qo‘yilgan ko‘chalarda 
jinoyatlar soni qariyb 10% ga kamaygan.