1-Мавзу: Кириш

© “Иқтисод-молия”, 2007
©Низомий номидаги ТДПУ 2012
МУНДАРИЖА

	Сўзбоши	5
1-Боб	БИОЛОГИЯ ЎҚИТИШ МЕТОДИКАСИНИНГ МАҚСАДИ ВА ВАЗИФАЛАРИ	6
1.1	Биология ўқитиш методикаси фан ва ўкув фани сифатида	6
1.2	Биологик таълимнинг роли	11
2-Боб	БИОЛОГИЯ ЎҚИТИШ МЕТОДИКАСИ ФАНИНИНГ ШАКЛЛАНИШИ ВА РИВОЖЛАНИШИНИНГ ҚИСҚАЧА ТАРИХИ	15
2.1	Шарқ уйғониш даврида таълим ва тарбия масалалари	15
2.2.	Туркистон жадидчилик ҳаракатида таълим ва тарбия.	20
2.3	Биология ўқитиш методикасининг шаклланиши ва ривожланиш тарихи.	25
3-БОБ	БИОЛОГИЯ ЎҚИТИШ МЕТОДИКАСИ ФАНИНИНГ МУАММОЛАРИ	31
3.1	Биологик таълим жараёнининг яхлитлиги, ўқитиш принциплари ва қонуниятлари	31
4-БОб	“БИОЛОГИЯ” ЎҚУВ ФАНИ МАЗМУНИ	42
4.1	Биологиядан давлат таълим стандарти ва ўқув дастури	42
4.2	Биология дарсликларининг таҳлили	49
4.3	Умумий ўрта таълим мактабларида биологик таълим мазмуни	56
5-Боб	БИОЛОГИК ТУШУНЧАЛАРНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ВА РИВОЖЛАНТИРИШ	61
5.1	Умумий биологик ва хусусий тушунчаларни шакллантириш ва ривожлантириш	61
5.2	Биологик кўникма ва малакаларни таркиб топтириш йўллари	66
5.3	Биологияни ўқитишда ўқувчиларда мустақил ва ижодий фаолиятини таркиб топтириш	70
6-Боб	БИОЛОГИЯНИ ЎҚИТИШ МЕТОДЛАРИ	76
6.1	Биологияни ўқитишда фойдаланиладиган педагогик методлар	76
6.2	Биология ўқитишнинг фаол методлари	86
7-Боб	БИОЛОГИЯНИ ЎҚИТИШ ВОСИТАЛАРИ	93
7.1	Ўқитиш воситалари системаси	93
7.2	Кўргазма воситаларининг турлари ва таснифи	97
7.3	Биологияни ўқитишда фойдаланиладиган воситалар	102
8-Боб	БИОЛОГИЯНИ ЎҚИТИШ ШАКЛЛАРИ СИСТЕМАСИ	109
8.1	Биологияни ўқитишни ташкил этиш шаклларининг умумий тавсифи ва улар ўртасидаги узвийлик	109
8.2	Дарс – биологияни ўқитишнинг асосий шакли	114
8.3	Экскурсия – биологияни ўқитишнинг муҳим шакли	129
8.4	Уй вазифаси ва дарсдан ташқари ишлар	136
8.5	Синфдан ташқари машғулотлар	148
8.6	Биологиядан факультатив машғулотларни ташкил этиш	151
8.7	Биологиядан йиллик истиқбол ва мавзули режа тузиш	157
8.8	Ўрта махсус, касб-ҳунар таълим муассаларида биологияни ўқитишнинг ўзига хос хусусиятлари	166
8.9	Биология дарсларида педагогик ва ахборот технологиялари­дан фойдаланиш	176
9-Боб	БИОЛОГИЯНИ ЎҚИТИШДА ТАЪЛИМ-ТАРБИЯНИНГ УЗВИЙЛИГИ	200
9.1	Биологияни ўқитишда таълим-тарбия масалалари	200
9.2	Ўқувчи-ёшлар онги ва қалбига миллий ғояни сингдириш йўллари	214
10-Боб	БИОЛОГИЯНИ ЎҚИТИШНИНГ МОДДИЙ БАЗАСИ	218
10.1	Мактабда биология хонасини ташкил этиш	218
10.2	Тирик табиат бурчаги	226
10.3	Мактаб ўқув тажриба ер майдонини ташкил этиш	231
	Фойдаланилган адабиётлар рўйхати	237

Сўзбоши
Республикамизда узлуксиз таълим тизимининг жорий этилиши, узлуксиз таълим тизими турлари ўртасида узвийлик ва изчилликни амалга ошириш, янги таҳрирдаги биология ўқув дастури ва модернизация қилинган давлат таълим стандартлари, ўқувчиларнинг ўзлаштирган билим ва кўникмаларини назорат қилишнинг рейтинг тизимини амалиётга жорий этилиши бўлажак биология ўқитувчиларининг илмий-методик тайёргарлигини таркиб топтириш ва мазкур тайёргарлик даражасини орттиришни талаб этмоқда.
Биология ўқитувчиларининг илмий-методик тайёргарлигини шаклланти­риш ва мазкур тайёргарлик даражасини орттириш мақсадида қуйидагилар истиқбол вазифалар этиб белгиланди:
1. Узлуксиз таълим тизимининг умумий ўрта таълим турида:

• 
  “2004-2009 йилларда Мактаб таълимини ривожлантириш Давлат умуммиллий дастури” асосида биологиядан янги модернизациялаштирилган ДТС ва янги таҳрирдаги ўқув дастурини амалиётга қўллаш;
  
• 
  биологиядан ўқувчиларнинг ўзлаштирган билим ва кўникмаларини назорат қилиш ва баҳолаш рейтинг тизимининг методик таъминотини ишлаб чиқиш;
  
• 
  биология дарсликларининг янги авлоди ва ўқувчиларнинг мустақил иш дафтарини яратиш.
  
• 
  биология чуқур ўзлаштиришга ихтисослашган мактабларда таълим-тарбия жараёнини ташкил этиш юзасидан методик тавсиялар ишлаб чиқиш.
  

2. Узлуксиз таълимнинг ўрта махсус, касб-ҳунар таълими тури бўйича:

• 
  касб-ҳунар коллежлари ва табиий йўналишдаги академик лицейлар учун янги таҳрирдаги дастур талаблари ва ДТС меъёрларига мос келадиган дарсликлар ва методик қўлланмалар тайёрлаш;
  
•