1 Mavzu: Kompyuter tarmoqlari. Asosiy tushunchalar

2. Ishonchlilik va xavfsizlik
Ishonchliligini baholash uchun quyidagilar qo'llaniladi:
Tayyorlilik darajasi tizim ishlatilishi mumkin bo'lgan vaqtni anglatadi. Tizimning ortiqcha tuzilishini kiritish orqali tayyorlilikni yaxshilash mumkin: tizimning asosiy elementlari bir nechta nusxada bo'lishi kerak, shunda ulardan biri ishlamay qolsa, boshqalari tizimning ishlashini ta'minlaydi.
Umumiy ishonchlilikning yana bir jihati - bu xavfsizlik, ya'ni tizimning ma'lumotlarni ruxsatsiz kirishdan himoya qilish qobiliyatidir.
Ishonchlilikning yana bir o'ziga xos xususiyati - bu xatoliklar. Tarmoqlarda nosozliklarga chidamlilik tizimning individual elementlarining ishdan chiqishini foydalanuvchidan yashirish qobiliyatini anglatadi. Nosozliklarga chidamlilik tizimda uning elementlaridan birining ishlamay qolishi to'liq to'xtashga emas, balki ish sifatining ma'lum darajada pasayishiga olib keladi.
3. Kengayuvchanlik va o'lchovlilik
Kengayish - bu tarmoqning individual elementlarini (foydalanuvchilar, kompyuterlar, qurilmalar, xizmatlar) nisbatan osonlikcha qo'shish, tarmoq segmentlari uzunligini oshirish va mavjud bo'lgan apparatni kuchliroqlariga almashtirish qobiliyatini anglatadi. Bunday holda, tizimni kengaytirishning qulayligi ba'zan cheklangan chegaralarda ta'minlanishi juda muhimdir.
O`lchovliligi shuni anglatadiki, tarmoq juda keng doirada tugunlar sonini va bog'lanish uzunligini ko'paytirishi mumkin, shu bilan birga tarmoq ishlashi yomonlashmaydi. Tarmoqning kengaytirilishini ta'minlash uchun siz qo'shimcha aloqa uskunalarini ishlatishingiz va tarmoqni maxsus usulda tuzishingiz kerak bo'ladi.

4. Ochiqlik
Tarmoqning ochiqliligi tarmoq foydalanuvchilarga tarmoqning murakkab tizimi bilan bog'langan kompyuterlar to'plami sifatida emas, balki vaqtni taqsimlash tizimiga ega bo'lgan yagona an'anaviy kompyuter sifatida taqdim etilganda erishiladi. Ochiqlikka ikki xil darajada - foydalanuvchi darajasida va dasturchi darajasida erishish mumkin. Foydalanuvchilar darajasida ochiqlik shuni anglatadiki, qo'lga kiritilgan resurslar bilan ishlash uchun u mahalliy manbalar bilan ishlashda o'zi uchun ruxsat etilgan buyruq va protseduralardan foydalanadi. Dasturchi drajasida esa masus manba`larga kirish uchun qo`shimcha so`rovlar jo`natiladi.